64 χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος (16 Ιούνη) που έφυγε από τα ψηλά και ματωμένα βουνά της πατρίδας ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης, κατά κόσμον Θανάσης Κλάρας. Απομονωμένος και πικραμένος από το ΚΚΕ και περικυκλωμένος από την Εθνοφυλακή, αυτοκτόνησε ή εκτελέστηκε – δεν έχει ακόμα εξακριβωθεί – μαζί με το πρωτοπαλήκαρό του Τζαβέλλα στη Μεσούντα Αχελώου.
Η πιο εμβληματική ίσως μορφή της Αντίστασης κατά των Γερμανών και Ιταλών καταχτητών, αλλά και μια από τις πιο αμφιλεγόμενες μορφές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Ήρωας για τους συντρόφους του, «δηλωσίας» για την ηγεσία του ΚΚΕ (δεν του συγχώρεσαν ποτέ την άρνησή του να παραδόσει τα όπλα στη Συμφωνία της Βάρκιζας), πολεμοχαρής και ανελέητος για τους επικριτές του και λήσταρχος συμμορίτης για τους εχθρούς του που κρέμασαν επιδειχτικά το κομμένο κεφάλι του στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων. Όπως και να το δει κανείς, ο καπετάν Άρης θα μείνει στην ιστορια σαν θρυλική μορφή, βγαλμένη θαρρείς από ένα «μαγικό ρεαλισμό» α λα ελληνικά.
Σαν σεμνό φόρο τιμής, η αρχισυνταξία του ιστολογίου παραθέτει τον σημαδιακό και προφητικό λόγο που εκφώνησε ο Άρης στη Λαμία, στις 22 Οχτώβρη 1944.
«Ο ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΛΑΜΙΑΣ
(Λαμία, 22 Οκτώβρη 1944)
Γιατί αγωνίστηκα
Αδέλφια, Έλληνες και Ελληνίδες της Λαμίας και της περιοχής της! Από μέρους του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, σας φέρω τους πιο θερμούς χαιρετισμούς. Όπως βλέπετε, πρόκειται «να βγάλω λόγο». Μα ο λόγος μου αυτός δεν θα μοιάζει καθόλου με τους λόγους που γνωρίσατε μέχρι σήμερα. Δεν πρόκειται να σας υποσχεθώ ούτε πως θα σας φτιάξω γεφύρια ή ποτάμια, όπως σας υποσχόντανε πως θα σας φέρουν οι παλιοί κομματάρχες. Ούτε και θα σας τάξω λαγούς με πετραχήλια. Δεν επιδιώκω ν’ αποσπάσω επαίνους για τη ρητορική μου δεινότητα. Επιδιώκω απλώς ν’ ακούσετε αυτά που θα σας πω. Προσέχτε. Θ’ αρχίσω σαν τα παραμύθια:
Η αθάνατη ελληνική φυλή
Κάποτε η γωνιά αυτή της γης που πατάμε και λέγεται Ελλάδα είτανε δοξασμένη κι ευτυχισμένη κι είχε ένα πολιτισμό, που επί 2 1/2 χιλιάδες χρόνια συνεχίζει να παραμένει και να θαυμάζεται άπ’ ολο τον κόσμο. Κανένας σοφός ή άσοφος δεν μπορεί μέχρι σήμερα να γράψει ούτε μια λέξη, αν δεν αναφερθεί στα έργα που άφησαν οι δημιουργοί αυτού του πολιτισμού, που λέγεται αρχαίος ελληνικός πολιτισμός.
Κάποτε, λοιπόν, η χώρα μας είτανε δοξασμένη, μα αργότερα την υποδούλωσαν κι έχασε την παλιά της αυτή δόξα. Μα ύστερα από κάμποσα χρόνια η χώρα μας σηκώθηκε στο πόδι κι ύστερα από σκληρούς αγώνες ενάντια στη σκλαβιά, πάλι λευτερώθηκε.
Στην εποχή της σκλαβιάς πέρασε σκληρά, μαύρα χρόνια και πολλοί «έξυπνοι», αναμεσα στους οποίους και κάποιος Φαλμεράγιερ, ισχυρίστηκαν πως η ελληνική φυλή έσβησε κι ότι αυτή διασταυρώθηκε μ’ άλλες φυλές, που δεν έχουν τίποτα το κοινό με την αρχαία ελληνική φυλή.
Μα ό,τι κι αν πούνε, αυτό δεν έχει καμιά αξία. Την ελληνικότητά μας την αποδείξαμε. Γεγονός είναι ότι η χώρα μας ξεσηκώθηκε και ξαναγένηκε πάλι λεύτερη. Αυτό κάνεις δεν τόθελε. Ούτε οι ξένοι βασιλιάδες, ούτε οι ντόπιοι κοτζαμπάσηδες. Οι ξένοι δεν το θέλανε, γιατί φοβισμένοι από τη γαλλική επανάσταση, χτυπούσαν όλες τις εξεγέρσεις και δημιούργησαν γι’ αυτό μεταξύ τους την Ιερή Συμμαχία. Οι ντόπιοι κοτζαμπάσηδες γιατί τάχανε καλά με τους Τούρκους και ξεζουμίζανε το λαό.
Η αντίδραση ουρλιάζει
Μα ο ελληνικός λαός δεν θάτανε αυτός ο λαός, ο λαός δηλαδή της χώρας της λευτεριάς και του πολιτισμού, αλλά λαός ζούγκλας, αν δεν έβγαζε μέσα από τα σπλάχνα του τους αρχηγούς εκείνους, που θα οδηγούσανε στη λευτεριά του. Όπως βλέπετε, λοιπόν, όλοι – ξένοι και ντόπιοι – πάλεψαν για να μην ξεσηκωθεί ο λαός κι αποχτήσει τη λευτεριά του.
Μέσα στα χρόνια της σκλαβιάς δε σταμάτησαν οι αγώνες. Μικροί ή μεγάλοι. Ένοπλοι ή όχι. Κι ύστερα μέσα απ’ αυτό το λαό ξεπήδησε ο μεγάλος βάρδος της επανάστασης, πού ύμνησε με τα τραγούδια του την ιδέα της εξέγερσης του έθνους, ο πρόδρομος της Φιλικής Εταιρίας: ο Ρήγας. Η αντίδραση τον σκότωσε, πριν προλάβει να φέρει σε πέρας τις αρχές του. Μα ο σπόρος που έσπειρε βλάστησε σύντομα. Σε λίγο, η Φιλική Εταιρία έγινε κι αγκάλιασε χιλιάδες Έλληνες.
Ας ούρλιαζε η αντίδραση. Ας υπόγραφε άτιμα χαρτιά, σαν αυτό πού υπογράφηκε στη διάσκεψη της Βιέννης στα 1815, κάτω από το όποιο έβαλε την υπογραφή του κι ο πολύς Γιάννης Καποδίστριας και που διαλάμβανε, ότι όχι μόνο δε θα ευνοηθεί και επιτραπεί ένα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα στην Ελλάδα, μα και θα πνιγεί στο αίμα αν ξεσπάσει. Ο Γιάννης Καποδίστριας, που μας τον παρουσιάζουν στα σχολειά σα μεγάλο και τρανό, με προτομές και πορτραίτα, είναι ο πρώτος καταστροφέας της Ελλάδας. Μα ό,τι έκανε, δεν τόκανε σαν Καποδίστριας, μα σαν εκπρόσωπος όλης της ελληνικής αντίδρασης. Ας ούρλιαζε λοιπόν, μαζί με τη διεθνή και η ντόπια αντίδραση. Κι ας υπογράφανε άτιμα χαρτιά.
Ο λαός προχωρεί
Τίποτα δεν ήτανε ικανό να συγκρατήσει τη φλόγα για τη λευτεριά, που έκαιγε μέσα στις καρδιές του λαού μας. Έτσι, στα 1821, ύστερα από κόπους και θυσίες και χάρη στον ενθουσιασμό και τη φλόγα του Παπαφλέσσα, που χρησιμοποίησε όλα τα μέσα, ακόμα και την ψευτιά, κηρύσσοντας την εξέγερση, ξεσηκώθηκε πρώτος ο Μοριάς. Από δω, από το Μοριά, άρχισε η επανάσταση του 1821.
Στο άκουσμα της εξέγερσης όλοι οι ισχυροί της γης, ξένοι και ντόπιοι, τρόμαξαν. Οι κοτζαμπάσηδες, όμως, βλέποντας ότι δεν τους είτανε δυνατό να συγκρατήσουν το λαό και φοβούμενοι την οργή του, αναγκάστηκαν να κόψουν τη συνεργασία τους με τους καταχτητές και για να ευνουχίσουν το λαϊκό απελευθερωτικό κίνημα, πήρανε όλοι μέρος στην επανάσταση κι έτσι αυτή πήρε χαραχτήρα πανεθνικό.
Οι τρανοί της γης τρόμαξαν και, χρησιμοποιώντας όλα τα τερτίπια, προσπάθησαν να πνίξουν την επανάσταση. Μα γελάστηκαν. Επί 7 ολόκληρα χρόνια πάλαιψαν οι προπάτορες μας, παρά το γεγονός ότι η ελληνική αντίδραση, δυο φορές, το 1823 και 1825, οργάνωσε τον εμφύλιο πόλεμο για να σπάσει ακριβώς τους αγώνες αυτούς. Έτσι οι πρόγονοι μας ανάγκασαν όλους τους εχθρούς μας να γλύψουν εκεί που έφτυσαν και ν’ αναγνωρίσουν τους αγώνες μας και την ανεξαρτησία μας.
Κανείς δεν πίστευε προηγούμενα σ’ αυτό το θαύμα, που συντελέστηκε από τις ίδιες τις δυνάμεις και τα μέσα του λαού. Άλλοι περίμεναν να τους έλθει η λευτεριά από τη Ρωσία κι άλλοι από τη μεγαλοψυχία των βασιλιάδων της Ευρώπης. Μα η επανάσταση απόδειξε, ότι αυτή μόνη της χάρισε τη λευτεριά της πατρίδας μας. Τα παραμύθια του φιλελληνισμού, χάρη στον οποίο αποχτήσαμε δήθεν τη λευτεριά μας, εφευρέθηκαν μόνο και μόνο για να γίνει πιστευτό, ότι η πατρίδα μας λευτερώθηκε, όχι από τις ίδιες της τις δυνάμεις, μα από τους ξένους. Υπήρξαν βέβαια φιλέλληνες, που αγωνίστηκαν, πολέμησαν κι έχυσαν το αίμα τους για τη λευτεριά της πατρίδας μας. Τιμή και δόξα σ’ αυτούς κι αιώνια ας είναι η ευγνωμοσύνη του έθνους. Μα αυτοί υπήρξαν μεμονωμένα άτομα μονάχα. Η θεωρία του οργανωμένου φιλελληνισμού είναι καθαρό παραμύθι.
Με την επικράτηση της επανάστασης αμέσως οι δικοί μας κοτζαμπάσηδες επιβληθήκανε πάνω στη χώρα μας. Η αντίδραση, ντόπια και ξένη, για να ευνουχίσει το λαϊκό χαραχτήρα του κινήματος και να επιβάλει νέα σκλαβιά, χρησιμοποίησε όλα τα μέσα. Και στο τέλος το πέτυχε. Η αρχή έγινε κολλώντας στο σβέρκο της πατρίδας μας αυτόν που σας είπα πρωτύτερα: Τον Καποδίστρια. Ο Γιάννης Καποδίστριας από την ανασύσταση του ελληνικού κράτους άρχισε την καταστροφή της χώρας μας, κι ένας άλλος Γιάννης, ο Μεταξάς, έβαλε σ’ αυτήν το καπάκι.
Πώς μας επιβλήθηκαν οι βασιλιάδες
Ο λαός νόμιζε, ότι μια που πέτυχε πια η επανάσταση, θα επακολουθούσαν τα χρόνια της ευτυχίας του, ότι όλη η ανθρωπότητα θάτανε στο πλευρό της χώρας μας και πως η χώρα μας, για μια ακόμα φορά, θα βρισκότανε σε θέση να ξαναπάρει, όπως και παλιότερα, ολόκληρη την ανθρωπότητα από το χέρι και να της δείξει καινούργιους δρόμους πολιτισμού και προόδου. Μα στη θέση αυτών η ντόπια και ξένη αντίδραση επεβλήθηκαν και φέρανε τον Καποδίστρια, τη Βαυαρική δυναστεία με τον Όθωνα …
Χρόνια και χρόνια απάτης και ρεμούλας μας κράτησαν μακριά από την ευτυχία και τον πολιτισμό και μας ρίξανε μέσα στην εξαθλίωση, την πείνα, την κακομοιριά και τη δυστυχία. Έτσι η Ελλάδα που υπήρξε κάποτε η πηγή των φώτων και του πολιτισμού, κατάντησε να βρίσκεται στο πιο χαμηλό επίπεδο οικονομικής, κοινωνικής και εκπολιτιστικής ανάπτυξης, όχι μόνο έναντι των λαών της Ευρώπης, αλλά και των Βαλκανίων.
Η προδοσία του αλβανικού έπους
Η αιτία αυτού βρίσκεται στο γεγονός, ότι η αντίδραση σκεφτόταν μόνο πώς να εκμεταλλευτεί, να βασανίσει, και να ξεζουμίσει το λαό, οργανώνοντας κινήματα κάθε τόσο και καλλιεργώντας τις φαγωμάρες, προπαγανδίζοντας και πείθοντας το λαό ότι είναι απαραίτητο να ζει φτωχός και κακομοιριασμένος. Χαρακτηριστικό είναι ότι πιάνοντας μια λέξη του Κολοκοτρώνη, που ονόμασε κάποτε τη χώρα μας Ψωροκώσταινα, κατάφερε να πείσει το λαό ότι το ελληνικό κράτος δε μπορεί να ορθοποδήσει μόνο του κι ότι θάπρεπε να μας κυβερνήσουν οι ξένοι, ονομάζοντας γι αυτό και τα πολιτικά κόμματα ρωσικά, αγγλικά και γαλλικά. Σ’ αυτό το σημείο μας φέρανε οι κορυφές που διοικούσαν τον τόπο μας.
Κάποτε φτάσαμε και στη δημοκρατία. Μα αυτό έμοιαζε με την παροιμία που έλεγε ο λαός: Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς. Ύστερα μυρίστηκαν οι έξυπνοι ψητό από τη μοναρχία και βρίσκοντας ότι «έφταιγε» η δημοκρατία για τη δυστυχία του λαού, ξαναφέρανε το βασιλιά. Και τότε άρχισαν πιο ξετσίπωτα ακόμα να ξεζουμίζουν και να καταπιέζουν το λαό. Και για να μπορούν να πνίγουν τις κραυγές του, βάλανε στο κεφάλι μας το Μεταξά, που είτανε πάντα πράχτορας του ΙΙ γραφείου του γερμανικού επιτελείου, από τον καιρό που σπούδαζε στη στρατιωτική σχολή της Γερμανίας.
Έτσι, ύστερα από 120 χρόνια, ξαναπέσαμε πάλι στη σκλαβιά, γιατί έτσι κακά μας κυβερνήσανε στο διάστημα αυτό.
Σ’ αυτή την κατάσταση βρεθήκαμε, όταν ξέσπασε η πολεμική λαίλαπα και η σύγκρουση μεταξύ των κολοσσών. Μα κανένας απ’ αυτούς δε σκέφτηκε ελληνικά και να δει πώς θα ξέφευγε η χώρα μας τη λαίλαπα αυτή. Με την επίγνωση ότι η χώρα μας θα τραβούσε στην καταστροφή μπήκανε στον πόλεμο.
Έχουμε ντοκουμέντα στα χέρια μας, που μας αποδείχνουν, ότι οι άνθρωποι αυτοί είχανε σκοπό να ρίξουνε μόνο τρεις τουφεκιές στο Αλβανικό μέτωπο κι ύστερα να μας παραδώσουν στους φασίστες. Υπάρχουν ντοκουμέντα που μας πείθουν ότι το Νοέμβρη προς το Δεκέμβρη του 1940 μπορούσαμε να πετάξουμε τους Ιταλούς στη θάλασσα. Μα αυτοί συγκρατούσανε το στρατό μέχρι που να λύσει το στρατιωτικό της πρόβλημα η Γερμανία στην Ευρώπη κι ύστερα να δικαιολογηθούν ότι δε μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα με δυο κολοσσούς. Δεν πίστευαν στις δόξες του στρατού μας, στο θάρρος, στην τόλμη, στην αυταπάρνηση και τον ηρωισμό του, που πολεμούσε με φλόγα ενάντια στο φασισμό, νηστικός και ξυπόλυτος πάνω στα βουνά της Αλβανίας με τη βοήθεια όλου του ελληνικού λαού. Αυτοί δεν πίστευαν σ’ αυτά και περιμένανε πως θα καμφθεί. Γι’ αυτό το έπος της Αλβανίας είναι ολοκληρωτικά έργο του λαού. Είναι έργο του λαού που το πραγματοποίησε με το μένος που είχε ενάντια στο φασισμό και το ζυγό του Μεταξά, με θυσίες και ηρωισμούς.
Έτσι, ξαναπέσαμε στη σκλαβιά
Μα ο λαός μας δεν είτανε σε θέση να συνεχίσει το έργο του αυτό. Όσο φλογερά κι αν είτανε τα στήθη του, η φλόγα αυτή δεν θα άντεχε στα σιδερόφρακτα μεγαθήρια των φασιστών, μια που είχε μέσα του και την προδοσία των ηγετών του. Έτσι αναγκάστηκε να υποκύψει, μα όχι σαν ηττημένος. Γιατί αυτή η συνθηκολόγηση που έκαναν, υπογράφηκε πριν ακόμα πολεμήσει ο στρατός μας. Αυτή δεν είτανε ήττα του λαού μας, μα ήττα και χρεωκοπία των καθεστώτων που μεσολάβησαν από το 1821-1941. Γι αυτό κι ο λαός μας τιμωρεί σήμερα την ήττα αυτή και θα την τιμωρήσει αργότερα πιο σκληρά ακόμα.
Έτσι ήλθαν οι Γερμανοί στον τόπο μας και μας σκλαβώσανε. Μα για μας, για το λαό μας, καμιά κηλίδα δε θα μπορούσε να προσαφθεί, ότι εγκαταλείψαμε τα εδάφη μας. Αυτή θα κολλούσε, όταν δεν ξεσηκωνόμαστε.
Τι μπορούσαμε να περιμένουμε απ’ αυτούς που φορούσανε τα κλακ και τα μπακαλιαράκια; Τι μπορούσαν να μας πούνε αυτοί; Το μόνο που βρίσκανε να μας λένε είτανε: Ησυχία, παιδιά, και τάξη. Κάναμε κυβέρνηση. Ησυχάστε. Αυτό όμως θέλανε κι οι Γερμανοί. Μα τα λόγια αυτά τα εκστομίζανε οι άνθρωποι εκείνοι που δεν έχουν το δικαίωμα να ονομάζονται Έλληνες.
Κι όμως, δε θα συμβιβάζονταν με τη λογική και τη ράτσα μας, αν δε βγαίνανε πάλι τα στοιχεία αυτά που θα κρατούσανε ψηλά την τιμή του έθνους μας, μέσα από το λαό μας.
Στο δρόμο του αντάρτικου
Μια μαυρίλα πλάκωνε τον ελληνικό ορίζοντα. Κανείς δεν ήξερε τι θα έφερνε η αύριο και πώς θα ξεφεύγαμε από τη σιδερένια τανάλια που μας έσφιγγε. Κείνοι που νιώθανε βρισκόντανε στις φυλακές και τα ξερονήσια. Κι εδώ πρέπει να στιγματιστεί μια άλλη ατιμία των ανθρώπων της 4ης Αυγούστου, που φεύγοντας, τους παράδωσε στα χέρια των καταχτητών.
Μια άλλη μερίδα πού ένιωθε, ασχολούνταν με τις μαύρες και άσπρες αγορές.
Έτσι, όλο το βάρος έπεσε πάνω σε μια χούφτα ανθρώπων, απ’ αυτούς που τρώγανε καρπαζιές μέσα στα αστυνομικά μπουντρούμια και τις ασφάλειες, μα που φλέγονταν από ηρωισμό και ανδρεία και μέσα τους υπήρχε μια ζεστή ελληνική καρδιά κι έτρεχε στις φλέβες τους πραγματικό ελληνικό αίμα. Αυτοί άναψαν το δαυλό κι έδωσαν το σύνθημα για τον ξεσηκωμό του Έθνους. Αυτοί που δώσανε το κουράγιο στους Έλληνες. Αυτοί που δημιούργησαν τη νέα Φιλική Εταιρία: το ΕAM.
Βέβαια, ποιος θάτανε κείνος που μπορούσε να πιστέψει τότε. Ότι αυτή η φούχτα των ανθρώπων θα έφερνε στη χώρα μας τη μεγαλόπρεπη αυτή νίκη. Μα η υφή, η ψυχοσύνθεση, το σκαρί των ανθρώπων αυτών είτανε τέτοιο. Παρά τις φυλακές, τους κατατρεγμούς, τις δολοφονίες, τα βασανιστήρια, τις ομαδικές εκτελέσεις και την τρομοκρατία, οι άνθρωποι αυτοί οδηγούσαν ηρωικά και θαρραλέα τις μάζες στο δρόμο της λευτεριάς.
Ξέρετε όλοι πως άρχισε το κίνημα αυτό και δε σταματώ στις λεπτομέρειές του. Όταν έχουμε τη μέρα της εθνικής ανεξαρτησίας μας, που γιορτάζουμε στις 25 Μάρτη, χαιρόμαστε, τραγουδάμε και κλαίμε από τη συγκίνηση. Μα από δω και πέρα θα έχουμε δυο εθνικές γιορτές: την 25η Μάρτη και την 27η Σεπτέμβρη επέτειο της δημιουργίας του ΕΑΜ, που αποτέλεσε τη βάση της σημερινής μας απελευθέρωσης. Αυτό πρέπει να το νιώσουμε.
Στα προηγούμενα χρόνια πολλοί περνούσανε από την πλατεία του Διάκου, μα κανείς δεν ένιωθε τον παλμό που περιείχε το τραγούδι, που μας δίδασκε στο σχολειό ο παλιός καθηγητής μας Λάσκαρης:
– Σας ευλογεί του Διάκου μας το τιμημένο χέρι…
Κανείς δεν ένιωθε, ότι έπρεπε να φύγει μακριά από τα μικροσυμφέροντά του και να παλαίψει για τη λευτεριά.
Μα η χούφτα αυτή των ανθρώπων, που σας μίλησα πιο πάνω, ρίχτηκε ολόψυχα στον αγώνα. Η αντίδραση στο άκουσμά της χρησιμοποίησε όλα τα μέσα κι έθεσε σε ενέργεια όλες τις ατιμίες για να τη σαμποτάρει. Μα όλα αυτά στάθηκαν ανίκανα να σπάσουν τον αγώνα της. Αντίθετα, αυτή ρίζωνε κάθε μέρα και πιο πολύ κι ανέπτυσσε τη δράση της. Κι επειδή δεν είχε σκοπό να καταπιαστεί με χαρτοπόλεμο έβγαλε στο βουνό το αντάρτικο.
Θυμάμαι όταν το χειμώνα του 1941 ήλθα εδώ σα «μαυραγορίτης» για να βάλω μπροστά τη δουλειά. Σας γνώριζα όλους, μα κανείς από σας δεν ήξερε τι επεδίωκα εγώ. Τότε μαζί με το Γ. Φράγκο και Γ. Γιαταγάνα βγάλαμε το πρώτο διάγγελμα του ΕΑΜ. Πολλοί νομίζανε τότες, ότι αυτό είτανε μόνο ντόρος και τίποτα άλλο.
Όταν λέγαμε ότι: «Σε λίγο θα σφυρίζει το μάλιγχερ και θα κροταλίζει ξερά το πολυβόλο στις βουνοκορφές και τα φαράγγια μας κι οι Γερμανοί και Ιταλοί θα φύγουν ντροπιασμένοι», ίσως πολλοί να λέγανε πως αυτά δεν είτανε παρά ηχηρές φράσεις.
Μα ύστερα από 2 1/2 μήνες άρχισε πραγματικά να λαλεί το ντουφέκι. Και τι δεν είπανε τότε! Όπως και στα 1821 όλη η αντίδραση συνωμότησε εναντίον μας και στην αρχή δεν έλεγε τίποτα για το αντάρτικο, κάνοντας το ίδιο που κάνει και η στρουθοκάμηλος, όταν κρύβει το κεφάλι της, ενώ όλο της το σώμα φαίνεται. Έτσι κι αυτοί, νομίζανε, ότι αν δε λέγανε τίποτα για το αντάρτικο και το αγνοούσαν, δε θα ξαναβροντούσε το καριοφύλι. Μα μπορούσε να σταματήσει αυτό; Κάθε μέρα κοκκινίζανε τα βουνά και τα φαράγγια από το αίμα.
Κι όταν είδαν ότι το αντάρτικο μεγάλωνε, παρά τη σιωπή τους, τότε κι αυτοί άλλαξαν τρόπο για να μας πολεμήσουν. Μας ονόμασαν πλιατσικολόγους, κατσικοκλέφτες, ληστοσυμμορίτες κλπ. Ακόμα βρέθηκαν άνθρωποι να μας αποκηρύξουν με την υπογραφή τους γιατί σκοτώσαμε τον προδότη και εκβιαστή Μαραθέα. Μα αυτοί οι κύριοι είτανε κυριολεχτικά ηλίθιοι. Δεν ξέρανε ούτε το ατομικό τους συμφέρον. Νόμισαν, πως αν μας αποκήρυσσαν θα σταματούσε κι ο αγώνας μας κι ότι δεν θα είμαστε κάποτε ικανοί να τους σφίξουμε το λαιμό και να τους πνίξουμε.
Ας είναι. Τέτοιοι ηλίθιοι είτανε και τέτοιες ηλιθιότητες λέγανε. Ας κάνουν τώρα τα ψηλά τους καπέλλα κλωσοφωλιές.
Η ύπαιθρος αναπνέει
Μα είτανε δυνατό να πιάσει αυτό; Οι χωριάτες είχανε δει για πρώτη φορά το θαύμα ν’ αφήνουν τα πράματα τους έξω χωρίς να τους τα πειράζει κανείς. Η ζωοκλοπή είχε καταργηθεί στην ύπαιθρο και η ασφάλεια της ζωής και της περιουσίας ποτέ δεν είτανε σ’ αυτό το σημείο. Είτανε θαύμα αυτό; Όχι. Αλλά για πρώτη φορά το χωριό γνώρισε την εξουσία, η οποία βγήκε για να χτυπήσει την εσχάτη προδοσία, το έγκλημα, τη ζωοκλοπή κλπ. και να εμπεδώσει την ασφάλεια.
Κι όταν χτυπήσαμε τα εγκλήματα αυτά και πατάξαμε την προδοσία, αυτοί σαν δεσποινίδες της αριστοκρατίας, που δε βλέπουν γύρω τους τη δυστυχία και την κακομοιριά πού βασιλεύει, αλλά συγκινούνται από ένα άρρωστο γατάκι, μπήξανε τις φωνές και μας κατηγόρησαν ότι σκοτώνουμε. Επί Μεταξά βιάστηκαν γυναίκες, υπέστησαν μαρτύρια χιλιάδες άνθρωποι, σκοτώθηκαν και γκρεμίστηκαν από τα μπαλκόνια της Ασφάλειας γέροι, έγιναν τόσα εγκλήματα, μα κανείς απ’ αυτούς δεν είπε τίποτα. Μα τώρα φωνάζουνε ότι ο Άρης σφάζει.
Ναι, σφάξαμε κι είμαστε έτοιμοι να ξανασφάξουμε, αν χρειαστεί. Ποιους όμως σφάξαμε; Εμείς είμαστε πιο πονόψυχοι απ’ αυτούς. Απόδειξη είναι ότι εμείς είμαστε κείνοι που τρώγαμε χρόνια τώρα τις καρπαζιές και καταδιωκόμασταν. Σφάξαμε κείνους που πρόδιναν στους καταχτητές τους Έλληνες, κείνους που κλέβανε το λαό και διαπράττανε εγκλήματα.
Κι είναι κυριολεκτικά ηλίθιοι κείνοι που τους πήρε ο πόνος γι’ αυτούς, που τόσο δικαιολογημένα χτυπήσαμε, για να παίρνουν το μέρος τους ή είναι ολοκληρωτικά συνένοχοί τους. Μα ούτε και το κόλπο αυτό έπιασε.
Το αντάρτικο σώζει το λαό
Τότε όμως αυτοί, σαν καλοί ζαχαροπλάστες που είτανε, κατασκευάσανε ένα νέο χρυσό χάπι:
– Ναι, φωνάζανε. Δεν υπάρχει αντίρρηση, ότι οι αντάρτες διεξάγουν εθνικό αγώνα. Μα το ζήτημα αυτό θα λυθεί από τους ισχυρούς. Τι μας χρειάζονται, λοιπόν, οι αγώνες κι οι σκοτωμοί, αφού τα ζητήματα μας θα τα λύσουνε άλλοι;
Αυτό το σύνθημα έπιανε. Είχανε όμως δίκιο; Ασφαλώς όχι! Γιατί δεν είχανε δίκιο;
Στα 1941-42 το ΕΑΜ δεν είτανε ακόμα ισχυρό. Γι’ αυτό δεν είχε αρχίσει ο αγώνας να παίρνει μαζικό χαραχτήρα. Ούτε κι αντάρτικη δράση υπήρχε. Κι όμως. Στα 1941-42 πέθαναν από την πείνα και τις αρρώστιες, που επακολούθησαν απ’ αυτήν, 300.000 άνθρωποι μόνο στην Αθήνα, τον Πειραιά και τα περίχωρα τους. Και θα πέθαιναν αργότερα ακόμα περισσότεροι, αν το ΕΑΜ δεν κινητοποιούσε με συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις, συλλαλητήρια και απεργίες το λαό και δεν τον εμψύχωνε: 1. Να επιβληθεί το σταμάτημα της αρπαγής της παραγωγής μας από μέρους των κατακτητών. 2. Να επιβληθεί σ’ αυτούς ν’ αφήσουν το Διεθνή Ερυθρό Σταυρό ν’ αναλάβει την τροφοδοσία του λαού μας. 3. Να προσέξουν την κατάσταση της Ελλάδας στο εξωτερικό.
Αν το αντάρτικο δε σταματούσε τις φάλαγγες των Γερμανών που κλέβανε την παραγωγή της χώρας μας και δεν καταργούσε τη συγκέντρωση της παραγωγής που τη βάζανε στο χέρι οι καταχτητές, αν δε γίνονταν όλα αυτά, τότε τα θύματα από την πείνα και τις αρρώστιες θάταν πολύ περισσότερα. Όλες οι χιλιάδες των θυμάτων, που πέσανε για τη ζωή και τη λευτεριά του λαού μας, ποτέ δε φθάνουν τα θύματα της πείνας και των ασθενειών.
Πότε ακούστηκε στην ιστορία της ανθρωπότητας να πραγματοποιείται η απελευθέρωση μέσω της μπαγαποντιάς; Ποτέ. Η λευτεριά δεν κερδίζεται με ξόρκια, αλλά με αγώνες και θύματα!
Μα κι αν το θέλαμε, δεν είχαμε αυτό το δικαίωμα. Το δικαίωμα δηλαδή να κηλιδώσουμε την ιστορία της πατρίδας μας. Αυτό θα ήτανε ασέβεια στη μνήμη των ηρωικών μας προγόνων.
Μα ούτε είχαμε το δικαίωμα να κολλήσουμε μια ατιμωτική σφραγίδα, μια σφραγίδα αίσχους, στο κούτελο των επερχομένων γενεών, των παιδιών μας και των εγγονιών μας, ότι κατάγονται από γενιά ευνούχων, που δέχονται να πεθαίνουν στα πεζοδρόμια από τον ατιμωτικότερο των θανάτων, από την πείνα, παρά να πεθαίνουν με το όπλο στο χέρι, παλεύοντας για τη λευτεριά.
Τι θάπρεπε να προτιμούσαμε; Το πρώτο ή το δεύτερο; Όχι! Χίλιες φορές όχι! Καλύτερα να γινότανε το παν ένα μπουρλότο, παρά να υποταχτούμε στους καταχτητές.
Αυτό ο λαός μας το κατάλαβε, τους μούτζωσε κι έδωσε αυτά τα λαμπρά παληκάρια, πούναι τώρα στεφανωμένα με δόξες, με δάφνες και με νίκες.
Η αντίδραση συνωμοτεί
Τότε κι αυτοί αναγκάστηκαν ν’ αλλάξουν βιολί κι αποφάσισαν να βγάλουν στο βουνό δικές τους ανταρτοομάδες.
Μα γιατί αυτό; Το ΕAM είχε δηλώσει ότι δεν είχε μονοπώλιο τον αντάρτικο αγώνα. Γι’ αυτό και τους κάλεσε να σχηματιστούν κοινές ανταρτοομάδες. Αν είχανε την πρόθεση να παλαίψουν ενάντια στους καταχτητές, θα το κάνανε. Τότε όμως, ισχυρίζονται, ότι η χωρογραφία της Ελλάδας και η πυκνότητα της κατοχής δεν επέτρεπε την ύπαρξη ανταρτοομάδων.
Όταν όμως είδανε εμάς, όταν λευτερώσαμε την ύπαιθρο, τότε κι αυτοί αποφάσισαν να δημιουργήσουν αντάρτικο.
Τι θα περίμενε κανείς άπ’ αυτούς αρχή αρχή; Ποια κραυγή, έστω και τυπικά, να βγει από το στόμα τους; Φυσικά: Κάτω οι καταχτητές! Μα την θέση τους τη γνωστοποίησαν από την αρχή. Η πρώτη κραυγή τους είτανε:
– Κάτω το ΕΑΜ!
Μα εμείς και πάλι τους καλέσαμε για να ενωθούμε. Αυτοί όμως αρνήθηκαν, γιατί δεν θέλανε να υποβληθούν σε κόπους και μόχθους για να πολεμήσουν τον καταχτητή. Γιατί αυτοί δεν είτανε εντολοδόχοι του ελληνικού λαού, μα της αντίδρασης από το φόβο της λαοκρατίας που ζητούσαν να πολεμήσουν.
Στο τέλος μας κήρυξαν κι ανοιχτά τον πόλεμο, ένοπλα, συνεργαζόμενοι με τους καταχτητές.
Θα είμαστε ασυνεπείς στον αγώνα μας και προδότες του λάου μας, αν σιχαινόμαστε τα αίματα. Γι’ αυτό, σαν εντολοδόχοι του λαού, συντρίψαμε τους συνεργάτες αυτούς των καταχτητών, τους πολέμιους του εθνικού μας αγώνα.
Ο ΕΛΑΣ στο πλευρό των συμμάχων
Ύστερα απ’ αυτό χρησιμοποίησαν το κόλπο: Μας κατηγορήσανε, ότι δε βοηθάμε το συμμαχικό αγώνα, αλλά υπακούουμε μόνο στους Ρώσους. Κι απειλούσανε ότι όταν θάρθουν οι σύμμαχοι εδώ, θα μας κανονίσουν. Αυτοί, που συνεργάζονταν με τους Γερμανούς, απειλούσανε ότι θα μας χτυπήσουν οι σύμμαχοι!
Αυτοί που στα 1941 πρόδωσαν το συμμαχικό αγώνα. Αυτοί που μαγάρισαν τις Θερμοπύλες και τους Τριακοσίους μας κι άφησαν τους συμμάχους Άγγλους να μάχονται μόνοι τους εκεί, ενώ αυτοί είχαν παραδώσει την Ελλάδα με τη συνθηκολόγηση του Τσολάκογλου, μας κατηγορούσαν ότι δεν ενισχύουμε το συμμαχικό αγώνα κι έβαζαν στο μυαλό των συμμάχων την άτιμη σκέψη, ότι δήθεν θα μας χτυπούσαν ερχόμενοι εδώ.
Ο Γοργοπόταμος
Μα σε λίγο τους ήλθε το πρώτο χαστούκι: Η πρώτη ομάδα των Άγγλων αλεξιπτωτιστών έπεφτε, όχι σ’ αυτούς, μα στον Άρη, πάνω στη Γκιώνα. Και μαζί μ’ αυτούς τραβήξαμε κι ανατινάξαμε το Γοργοπόταμο. Ο αρχηγός των συμμαχικών στρατευμάτων της Μ. Ανατολής, στρατηγός Ουίλσον, δήλωνε ανοιχτά, ότι οι επιτυχίες των συμμάχων στην Αφρική οφείλονται κατά 80% στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, γιατί αυτή εμπόδισε την αποστολή γερμανικών ενισχύσεων και εφοδιασμού. Μα να κι ένα τελευταίο: Στην Πελοπόννησο προτείναμε στους τσολιάδες να καταθέσουν τα όπλα κι εμείς θα τους αφήσουμε ελεύθερους. Μα οι Άγγλοι το απέρριψαν αυτό και συνέλαβαν όλους τους τσολιάδες, τους έκλεισαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και τους παραπέμπουν να δικαστούν από τα στρατοδικεία.
Στο κάτω-κάτω, να τώρα οι Άγγλοι μπροστά σας. Διαβαίνουν τους δρόμους της Λαμίας και πάνε να χτυπήσουν τους Γερμανούς μαζί με μας. Μαζί τους θα πολεμήσουμε εμείς κι οχι αυτοί, μέχρι την ολοκληρωτική συντριβή του φασισμού.
Μα τα κατακάθια αυτά βρήκανε νέο τροπάρι: Μας κατηγορούν ότι είμαστε όλοι κομμουνιστές και ισχυρίζονται, ότι το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ είναι σκεπασμένες κομμουνιστικές οργανώσεις. Μα αυτή η κατηγορία μπορεί ν’ αποτελέσει ντροπή ή έπαινο;
Αγωνιζόμεθα για την Δημοκρατία
Το Κομμουνιστικό Κόμμα δε βαδίζει τώρα για τον κομμουνισμό. Το ΚΚΕ έχει βέβαια στο πρόγραμμα του σαν τελική του επιδίωξη τον κομμουνισμό. Μα όχι για τώρα. Τον κομμουνισμό θα τον επιβάλλετε σεις, ο λαός κι όχι το ΚΚΕ. Κι είμαι βέβαιος ότι πολλοί από τους μορφωμένους μας, που δεν τον θέλουν σήμερα, θα ψηφίσουνε τότε για να επικρατήσει ο κομμουνισμός.
Σήμερα, όμως, το ΚΚΕ δεν επιδιώκει παρά μόνο μια δημοκρατική λύση του ελληνικού προβλήματος.
Μα ας πούμε, ότι το ΚΚΕ θα εφαρμόσει τον κομμουνισμό. Λένε ότι ο κομμουνισμός χαλνά τις εκκλησιές και γδέρνει τους παπάδες. Τόσο χαζοί είναι λοιπόν οι κομμουνιστές να χαλάσουν τις εκκλησιές, που δεν τους εμποδίζουν σε τίποτα; Οι εκκλησιές μας φταίνε ή τα καράβια του Εμπειρίκου; Γιατί λοιπόν να κάψουμε τις εκκλησιές;
Ποιος χτυπά τη θρησκεία
Θα γδάρουμε τους παπάδες; Μα γιατί; Εμείς βλέπουμε, ότι χιλιάδες παπάδες βρίσκονται τώρα στην πρωτοπορία του κινήματός μας και η συμβολή του κλήρου, που στάθηκε στο πλευρό μας, υπήρξε ανεκτίμητη.
Μήπως συμβαίνει το αντίθετο; Γιατί αυτοί που εμφανίζονται σαν προστάτες της εκκλησίας, γκρεμίσανε μαζί με τους Γερμανούς και γδέρνουνε παπάδες.
Ο κομμουνισμός, λένε, θα καταργήσει την θρησκεία. Μα η θρησκεία είναι ζήτημα συνείδησης. Πώς θα καταργηθεί λοιπόν; Η κατάργηση της θρησκευτικής συνείδησης είναι πράμα αδύνατο, έστω κι αν ακόμα οι κομμουνιστές θέλανε να την καταργήσουν. Η θρησκευτική συνείδηση δεν καταργείται με απλές διαταγές. Αν συνέβαινε ένα τέτοιο πράμα, αυτό θα έμοιαζε με την διαταγή πού έβγαλε κάποτε ένας αστυνόμος στην Ανάφη, με την οποία απαγόρευε την πάλη των τάξεων!
Το τι θα γίνει στο πολύ μακρινό μέλλον, το πώς θα σκέπτονται οι άνθρωποι τότε, είναι άλλο πρόβλημα. Και κανένας πολιτικός δε μπορεί να βγάλει νόμο για το τι θα πρέπει να γίνει ύστερα από 200 ή 500 χρόνια. Ούτε λοιπόν κι εμείς θα βγάλουμε τέτοιο νόμο. Μας ενδιαφέρει το πώς θα προκόψει ο λαός μας σήμερα κι όχι το τι φιλοσοφικές πεποιθήσεις θάχει ύστερα από 500 χρόνια.
Συνεπώς καταλαβαίνετε τώρα, ότι αυτοί που διαδίδουν αυτές τις συκοφαντίες επιδιώκουν άλλους σκοπούς, προσπαθώντας με το μέσο αυτό της συκοφαντίας να εξαπατήσουν το λαό και να διαιωνίσουν την κυριαρχία τους πάνω του. Αν μάλιστα εξετάσουμε βαθύτερα το πράμα αυτό, θα δούμε ότι αυτοί είναι άθρησκοι, γιατί σε αυτούς δεν υπάρχει ούτε ίχνος θρησκευτικής συνείδησης κι ο μόνος που λατρεύουν είναι ο Θεός Μαμμωνάς, ο Θεός του χρήματος…
Θα συσπειρώσουμε την οικογένεια
Κατηγορούν τους κομμουνιστές, ότι αυτοί θα διαλύσουν επίσης την οικογένεια. Λες κι εμείς κατεβήκαμε από τον ουρανό και δε γεννηθήκαμε από σπίτια ή φυτρώσαμε μόνοι μας σαν τα μανιτάρια. Η οικογένεια δημιουργήθηκε από ορισμένες οικονομικές συνθήκες. Σε μια ορισμένη ανάπτυξη της κοινωνίας δημιουργήθηκε η ανάγκη της οικογένειας, γιατί έτσι θ’ αντιμετωπίζονταν καλύτερα οι ανάγκες της ζωής. Χρειάζονταν να δουλεύουν όλοι: ο πατέρας και τα παιδιά στα χτήματα, οι γυναίκες στον αργαλειό και το σπίτι, γιατί μόνο με τον τρόπο αυτό θ’ αντιμετωπίζονταν οι βιοτικές ανάγκες τους.
Αυτού του είδους οι οικονομικές συνθήκες που επικρατούσανε τότε, πλησιάζανε όπως βλέπετε, πιο στενά τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους. Σήμερα όμως τι γίνεται; Οι σημερινές οικονομικές συνθήκες αναγκάζουν όχι πια το στενό πλησίασμα της οικογένειας, αλλά αντίθετα την απομάκρυνση της.
Να ένα παράδειγμα: Ένας άντρας παντρεύεται, μα την επομένη του γάμου του φεύγει στην Αμερική για να μπορέσει ν’ αντιμετωπίσει τις ανάγκες της ζωής του και της γυναίκας του. Ποιος διαλύει στην περίπτωση αυτή την οικογένεια; Οι κομμουνιστές ή οι οικονομικές συνθήκες πού δημιούργησε η κεφαλαιοκρατία;
Κι εδώ, λοιπόν, βλέπουμε φανερά, ότι αυτοί που μας κατηγορούν πως θέμε να διαλύσουμε την οικογένεια, δεν είναι άλλοι, παρά αυτοί οι ίδιοι που τη διαλύουν στην πραγματικότητα, ενώ εμείς επιδιώκουμε το στερέωμά της. Θα δώσουμε στο λαό τα οικονομικά μέσα για να μπορεί να μη σκορπάει την οικογένεια του στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Μας κατηγορούν ότι θέμε να καταργήσουμε τα σύνορα και να διαλύσουμε το κράτος. Μα το κράτος εμείς το φτιάνουμε σήμερα, γιατί δεν υπήρξε, μια που αυτοί οι ίδιοι το είχανε διαλύσει. Ποιος είναι λοιπόν πατριώτης; Αυτοί ή εμείς; Το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα και τρέχει νάβρει κέρδη σ’ όποια χώρα υπάρχουνε τέτοια. Γι’ αυτό δε νοιάζεται κι ούτε συγκινείται με την ύπαρξη των συνόρων και του κράτους. Ενώ εμείς, το μόνο πού διαθέτουμε, είναι οι καλύβες μας και τα πεζούλια μας. Αυτά αντίθετα από το κεφάλαιο που τρέχει, οπού βρει κέρδη, δε μπορούν να κινηθούν και παραμένουνε μέσα στη χώρα που κατοικούμε.
Ποιος, λοιπόν, μπορεί να ενδιαφερθεί καλύτερα για την πατρίδα του; Αυτοί που ξεπορτίζουνε τα κεφάλαιά τους από τη χώρα μας ή εμείς που παραμένουμε με τα πεζούλια μας εδώ;
Όταν έξαφνα στα 1929-31 το κράτος ζήτησε, λόγω της οικονομικής κρίσης που μάστιζε τότε τη χώρα μας να κατεβάσουν οι ξένοι ομολογιούχοι το ποσοστό που πληρώναμε σε τοκοχρεωλύσια, οι Άγγλοι δέχτηκαν να το μειώσουν σε 35%, αλλά οι Έλληνες ομολογιούχοι αρνήθηκαν. Να λοιπόν, ποιος είναι ο πατριωτισμός τους! Αυτός φτάνει μέχρι το σημείο που δε θίγονται τα οικονομικά τους συμφέροντα. Αυτοί λοιπόν οι ίδιοι που μας κατηγορούν ότι επιδιώκουμε την κατάργηση των συνόρων και την διάλυση του κράτους, αυτοί τα ξεπουλάνε αυτά στην πρώτη ευκαιρία.
Όταν οι άτιμοι μιλάνε για τιμή
Μας κατηγορούνε επίσης, ότι εμείς επιβουλευόμαστε την τιμή. Βλέπετε, όλοι αυτοί οι «ηθικοί», που όταν περπατάνε μπερδεύουνται τα κεφάλια τους στα σύρματα, μιλάνε για τιμή!
Αυτοί που πούλησαν τις γυναίκες και τις αδελφές στον κατακτητή, για να κάνουν τα νταραβέρια μαζί του και μας σκλάβωσαν διπλά, αυτοί πάνε τώρα να μας πείσουν ότι είναι οι κέρβεροι της τιμής και της ηθικής! Μ’ αυτά τα μέσα προσπαθούν να εξαπατήσουν το λαό για να συνεχίσουν το ξεζούμισμα και την εκμετάλλευση του. Και πολλές φορές το καταφέρνουν αυτό και μας πείθουν μάλιστα ότι έτσι είναι όπως τα λένε.
Πάρτε ένα παράδειγμα, απ’ αυτό που γίνεται στα χωριά: Ο χωριάτης καπνίζει τον καπνό που παράγει ο ίδιος. Μα τον πείσανε ότι αυτός είναι λαθραίος. Κι ο ίδιος ο χωρικός σου λέει ότι καπνίζει λαθραίο καπνό. Λες και δεν τον έσπειρε αυτός στον τόπο μας, αλλά τον έφερε από την Αμερική. Όπως βλέπετε λοιπόν κι ο ίδιος ο χωριάτης το πίστεψε, πως ο καπνός του είναι «λαθραίος».
Η αντίδραση δεν σταματά σε τίποτα μπροστά, προκειμένου να εξαπατήσει το λαό, χρησιμοποιώντας γι αυτό όλα τα μέσα, όλη τη συκοφαντία και το ψέμα. Μα αυτές οι συκοφαντίες στην ύπαιθρο, όπου μας είδανε και μας νιώσανε, έγιναν συντρίμμια. Στις πόλεις θα γίνει κι αυτού το ίδιο.
Σε λίγες μέρες θα δείτε κι εσείς μόνοι σας την πραγματικότητα. Γιατί ο δικός μας σκοπός είναι ένας: Πώς θα ζήση καλύτερα ο λαός μας!
Όταν είταν εδώ ο κατακτητής, αυτοί θέλανε τότε την τάξη. Εμείς θέλαμε την αταξία για να κάνουμε ανυπόφορη τη ζωή του κατακτητή.Τώρα αυτοί θέλουνε την αταξία. Μα εμείς θέλουμε την τάξη. Αυτοί είναι οι οργανωτές του εμφυλίου πολέμου για να εκμεταλλεύονται το λαό μας. Αυτοί είναι οι λύκοι, που προσπαθούν να κατασπαράξουν το κοπάδι, εμάς, εσάς, όλους μας, το λαό δηλαδή.
Τηρήσαμε τις υποσχέσεις μας
Ο ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ υποσχέθηκαν στο λαό την πάλη ενάντια στον κατακτητή και την απελευθέρωση της χώρας μας. Αυτές τις υποσχέσεις τις τηρήσαμε. Εμείς δεν δημιουργήσαμε κυβερνητικό τύπο. Αυτός δημιουργήθηκε μόνος του από το λαό. Από τον Οκτώβρη του 1942 μόνος του ο λαός τράβηξε στις εκλογές της αυτοδιοίκησης του.
Ο θεσμός αυτός της αυτοδιοίκησης, που για πρώτη φορά εμφανίστηκε στη Βράχα της Ευρυτανίας, αποτέλεσε την απαρχή της δημιουργίας του από το χωριό μέχρι την ΠΕΕΑ αργότερα.
Εμείς είμαστε υπέρ της ενότητας και χάρη στις προσπάθειες τις δικές μας οφείλεται κατά 95% η δημιουργία της εθνικής κυβερνήσεως, κάτω από την οποία αγωνιζόμαστε σήμερα. Μέχρι τη Λάρισα η πατρίδα μας είναι τώρα ελεύθερη. Και γρήγορα θ’ απελευθερώσουμε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα.
Έτσι και η δεύτερη μας υπόσχεση τείνει να πραγματοποιηθεί ολοκληρωτικά.
Η πάλη μας για τη λαοκρατία
Μα εμείς υποσχεθήκαμε στο λαό και κάτι άλλο: Ότι δεν θ’ αφήσουμε το όπλο από το χέρι μας αν δεν πετύχουμε και τη διπλή λευτεριά: τη λαοκρατία. Γι’ αυτό θα παλαίψουμε για να εκτελέσουμε κι αυτή την υπόσχεση μας, αφιερώνοντας και θυσιάζοντας τη ζωή μας ακόμα για τη λαοκρατική λύση του ελληνικού προβλήματος.
Ο ΕΛΑΣ στα χέρια πρώτα της ΚΕ του ΕΑΜ και της ΠΕΕΑ αργότερα αποτέλεσε το δυνατό όπλο της διατήρησης του λαού μας στη ζωή. Το μοχλό της γρηγορότερης απελευθέρωσής μας. Τώρα, στα χέρια της εθνικής μας κυβέρνησης, που αποτελείται απ’ όλα τα κόμματα και τις οργανώσεις και που υπόσχεται στο πρόγραμμά της λαοκρατικές λύσεις, θ’ αποτελέσει την εγγύηση, ότι θα συνεχίσουμε τον πόλεμο μέχρι την ολοκληρωτική συντριβή του φασισμού κι ότι θα εξασφαλισθούν οι ως τώρα καταχτήσεις του λαού μας και θα κερδηθούν και νέες.
Φωνάζατε πολύ για την θανατική καταδίκη των προδοτών, των συνεργατών του καταχτητή και των εκμεταλλευτών της δυστυχίας του λαού στα χρόνια της κατοχής. Όταν εμείς δεν είχαμε τη δυνατότητα να τους δικάσουμε, τους εκτελούσαμε. Αργότερα τους δικάζαμε σε στρατοδικεία. Τώρα, όσους έχουμε συλλάβει θα τους παραδώσουμε στην δικαιοσύνη. Υπάρχει η νόμιμη πια κυβέρνηση και αυτή θ’ αποφασίζει για όλα. Μη φωνάζετε λοιπόν. Αυτοί θα δικασθούν και θα καταδικασθούν. Μα δεν θάχει και μεγάλη σημασία.
Τεράστια σημασία θάχει αν καταδικάσετε και θανατώσετε σεις, ο κυρίαρχος λαός, το καθεστώς που γεννάει τέτοια καθάρματα.
Μεθαύριο θα τραβήξουμε στις εκλογές. Το πρώτο ράπισμα πρέπει να δοθεί στο δημοψήφισμα, με την οριστική καταδίκη του βασιλισμού και την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας.
Αλλά γιατί στρεφόμαστε με τόση μανία ενάντια στο βασιλιά;
1. Γιατί αυτός πρώτα-πρώτα δεν είναι ούτε Έλληνας. 2. Γιατί μας τον φέρανε με το ψεύτικο δημοψήφισμα του 1935. 3.Γιατί είναι επίορκος. Καταπάτησε το Σύνταγμα του 1911 κι έβαλε διχτάτορα τον πεμπτοφαλαγγίτη Γιάννη Μεταξά. 4. Γιατί άφησε όλους τους ανίκανους και πεμπτοφαλαγγίτες στρατηγούς και υπουργούς να προδώσουν τον πόλεμο της Αλβανίας και να υποδουλώσουν την πατρίδα μας. 5. Τέλος, γιατί στην εθνική μας συμφορά του 1941, αντί να καθήσει εδώ και να θυσιασθεί σαν άλλος Κόδρος των Αθηνών, μας εγκατέλειψε.
Αν είτανε καλός έπρεπε να καθήσει εδώ κι αντί να βγει στο κλαρί ο Άρης και δεν ξέρω ποιος άλλος, να βγει αυτός να οργανώσει τον αγώνα και νάναι τώρα δικαιωματικά βασιλιάς μας και αρχηγός μας. Με τη στάση του ο ίδιος παρητήθη ουσιαστικά και τυπικά του δικαιώματος επί του θρόνου της Ελλάδος.
Αυτά βέβαια γι’ αυτόν προσωπικά κι ανεξάρτητα από την πεποίθησή μας πως δεν χρειάζεται κανένας θρόνος, μα δημοκρατία για να προκόψει η Ελλάδα μας.
Σεβόμαστε τη λαϊκή θέληση
Το δεύτερο ράπισμα πρέπει να δοθεί στις εκλογές, που θα καθορίσουν το πολίτευμα της χώρας μας. Εμάς, η μόνη μας φιλοδοξία είναι νάμαστε υπηρέτες του λαού. Γι’ αυτό θα σεβαστούμε την ετυμηγορία σας, όποια κι αν είναι αυτή.
Μα έχουμε αυτές τις απαιτήσεις: Να ψηφίσει ο λαός ανεπηρέαστα και να σεβασθούν το λαό.
Αν αυτά δεν εκτελεστούν, τότε σας υποσχόμαστε ότι πάλι θα ξαναβγούμε στο βουνό. Μα είμαι βέβαιος ότι αυτά δεν θα συμβούν. Γιατί ο λαός μας χειραφετήθηκε πια. Δοκιμάσθηκε και ξύπνησε. Θ’ ακολουθήσει τους δρόμους που του δείχνουμε και που μοναδικά τον συμφέρουν.
Με την πεποίθηση αυτή, τελειώνοντας, σας καλώ να φωνάξουμε:
– Ζήτω ο κυρίαρχος λαός μας!»
(Ευχαριστούμε τον simon που μοιράστηκε μαζί μας το λόγο στο αφιέρωμα του TVXS)
Δείτε ακόμα: Άρης Βελουχιώτης: 64 χρόνια από το θάνατό του (TVXS) ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ «Ο ΑΡΙΣΤΟΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ» (Ελεύθερος Πολιορκημένος) Ο Άρης Βελουχιώτης και οι Άγγλοι της SOE (PANOSZ) ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ… (la vita e bella)
Μετά το μικρό και ευχάριστο διάλειμμα στις παραλίες και τις… οικονομικές καμπύλες του έκπτωτου συκοφάγου, ο νέος πανίσχυρος αρχισυντάχτης και σκιώδης γεν. γραμματέας της 4ης (5ης; 6ης Ν-ης;) Διεθνούς σας επιστρατεύει και επαναφέρει στην τάξη, ή μάλλον την… αταξία με ένα αναγκαίο αφιέρωμα στο θρυλικό Έλληνα κομαντάντε!
Οτσαλαν βαλε διαχωριστικό … χαλί Μιραρακι το κατάντησες
Χεχε φλωρ αθεράπευτος τεχνοκράτης, αυτό είδες πρώτα.
Διόρθωση. 16 Ιούνη ήταν η ημερομηνία θανάτου, με μπέρδεψε το καθυστερημένο αφιέρωμα του TVXS. Έτσι ή αλλιώς, του οφείλαμε ένα αφιέρωμα.
Σεντόνι άπλωσες σύντροφε!
«Τεράστια σημασία θάχει αν καταδικάσετε και θανατώσετε σεις, ο κυρίαρχος λαός, το καθεστώς που γεννάει τέτοια καθάρματα.»
αχ αυτός ο έρμος ο κυρίαρχος λαός!!!!
Καλημέρα!
[για να ξαναπάρω τα ηνία του βλογ θέλει πολλή δουλειά και πολύ χρόνο. Και για κάμποσους μήνες ακόμη δεν θα έχω χρονικό περίσσευμα για να οργανώσω επανακατάληψη του υψώματος. Στις φθινοπωρινές καλένδες, λοιπόν, το εγχείρημα. (στις φθινοπωρινές, είπα, όχι στις ελληνικές…, που σημαίνει αναβάλλεται, όχι ακυρώνεται! )]
Ετσι διαγωνίως όπως διαβασα την ομιλία του (επιφυλάσσομαι για το βράδυ επιμελέστερα), παρατήρησα πως ο Βελουχιώτης αποδέχεται την σχολή Παπαρρηγόπουλου-Ζαμπέλιου για την ιστορική συνέχεια των Ελλήνων. Ενδιαφέρον! Αναφέρεται στον ιδεοληπτικό Φαλμεράγιερ, στην αποδεδειγμένη ελληνικότητα, στην υπερδισχιλιετή ιστορία, ενώ το πρώτο επιχείρημα του κατά της μοναρχίας είναι οτι «πρώτα πρώτα [ο βασιλιάς] δεν είναι έλληνας»! Χεχε. Εκείνος ο Κορδάτος (ο ιστορικός ντε, που διετέλεσε και γραμματέας του κόμματος μετά τον Δημητράτο) δεν τα πήρε χαμπάρι ποτέ αυτά; 😉
Από ό,τι φαίνεται, ο ανυπότακτος χαρακτήρας του έιναι περισσότερο σύνθετος από ό,τι διαφάινεται.
@μπαλόνι
Είναι γνωστό πως ο καπετάνιος είχε φιλοδοξία να κάνει τη χώρα λαϊκή δημοκρατία, σε πείσμα του κατεστημένου και των συμπεφωνημένων στη Γιάλτα! Ζήτω ο λαός λοιπόν!
@συκο
Οι νοσηρές αντεπαναστατικές μηχανορραφίες σου δε θα πετύχουν, παρά μόνο τη δυσμενή μεταθεσή σου στην… Κροστάνδη, μαζί με την Κρότκαγια!
Ούτε εγώ έχω προλάβει να διαβάσω ακόμα όλο το λόγο, αλλά από όσο μπόρεσα να καταλάβω, ο καπετάνιος τάσσεται μάλλον με την «εθνικιστική» πτέρυγα του ΚΚΕ παρά τη διεθνιστική. Βέβαια, μιλάμε για γεγονότα και ανθρώπους 60 και βάλε χρόνια πίσω, μην το ξεχνάμε. Περισσότερο από την ιδεολογία και τις μεθόδους του, νομίζω αυτό που αξίζει περισσότερο να κρατήσουμε από το Βελουχιώτη είναι το περήφανο και αδούλωτο πνεύμα του, γνήσια και διαχρονική έμπνευση για κάθε εξεγερμένο.
έχεις δίκιο Τσαλ μου! (άντε, να μάς επαναφέρεις εσύ στα ίσα μας – σε χρειαζόμαστε – διότι ξεσαλώσαμε με (τα μπάνια και) τις καμπύλες του λαού) (το μόνο σίγουρο καλό είναι (στο αποκάτω ποστ (διαρκώς) αναφέρομαι) που επανήλθε κι η L’ enfant: καλησπέρα σας κυρία μου) λοιπόν καταρχάς ωραίο το άρθρο σου και συμφωνώ
αυτό που έχει νόημα πιστεύω να κρατήσουμε κυρίως απ’ αυτόν τον «λόγο στη Λαμία» τού Άρη είναι όχι τόσο οι «ιστορικές» κοινοτυπίες που επαναλαμβάνει (ας έχουμε υπόψη μας, ακριβώς όπως λες, πότε και πως εκφωνείται αυτός ο λόγος, προς ποιους και από ποιους (γιατί εδώ ο Άρης δεν «συμβολίζει», μιλώντας, απλώς τον εαυτό του αλλά ολόκληρη την «ιστορία» που έχει προηγηθεί, καθώς κι αυτήν που (ελπίζει – τότε – ακόμα – να) συνεχίσει – συνεπώς είναι δικαιολογημένη μια ελαφριά (ή βαριά) εκλαΐκευση και απλοποίηση της «γενικότερης» ιστορίας) – λοιπόν εγώ πάντα κρατούσα απ’ αυτόν τον λόγο τα υπόγεια «αφηγηματικά» του προτερήματα, και την ευφυία και ευστροφία που προβάλλει ανάγλυφη, να δικαιώνει κυρίως την ιδεολογία της επανάστασης (τού κομμουνισμού – όπως τον εννοούσε) – Δεν είναι εξαιρετική η «αντεπίθεσή» του ενάντια στον καπιταλισμό σε σημεία νευραλγικά όπως η «υπεράσπιση» τής οικογένειας ; – μην ξεχνάμε ότι αυτό ήταν ένα σημείο που «περνούσε» πολύ τότε στον κόσμο (και ακόμα – δυστυχώς – περνάει)
Με τούτα και με κείνα, σκέφτομαι ότι αν είχαν έρθει τα πράγματα αλλιώς, κι είχαμε «άλλο» κ.κ. τότε, και ο Άρης δεν δολοφονούνταν (όπως κι αν «έγινε» η δολοφονία) (προσωπικά ξέρω από αφηγήσεις παλιότερων ότι υπήρχαν μέλη τού κ.κ. που παραδέχονταν ότι είχαν πάρει μέρος στο τελευταίο κυνηγητό εναντίον του – άσε τώρα τι λένε οι οπαδοί της κυρίας αλέκας – ) σκέφτομαι λοιπόν ότι με τον Άρη (και κάποιους άλλους, που κι αυτοί «φαγωθήκανε» εγκαίρως από το κόμμα) και με όλα του τα όρια και τους πουριτανισμούς και λοιπά, ίσως και να μην γινόμαστε ακριβώς «αλβανία» αν επικρατούσαν οι σύντροφοι…
φιλάκια
😀
υγ: παρεμπ., σχετικά με τα βίντεο και τον πολύ κακό τους ήχο – μπαίνει κάνας δάχτυλος τής…διεθνούς αντίδρασης εδώ; Πριν λίγο καιρό έστειλα ένα βίντεο με τον πάτερ-Ανυπόμονο κάπου, και κοίταξα λίγο και τα υπόλοιπα – όλα είχαν εξαιρετικά «κατεβασμένον» τον ήχο: τι διάολο; …
🙄
[αντιγράφω από τη στήλη του Φαληρέως στην σημερινή Καθημερινή. Σιγά μη σας αφήσω χωρίς σεξιστική αναφορά στα πέτρινα χρόνια του Εμφυλίου…]
[…]
«Σεξ και Αριστερά
Στη συζήτηση σχετικά με την Αριστερά στη δεκαετία του 1940 και τη συμβολή της στη σεξουαλική απελευθέρωση, ο ιατρός κ. Β. Βάος από το Π. Φάληρο προσθέτει τα εξής:
«Καλή η λήθη, καλές και οι προθέσεις του αναγνώστου σας κ. Δ. Κυριαζή να εξιδανικεύσει τον ΕΛΑΣ [σ.σ. δειτε τη στήλη του Φ. στις 19/6 ]. Οι λίγοι όμως, όσοι βρίσκονται ακόμη στη ζωή από το στρατόπεδο του Εθνικού Στρατού, θυμούνται στο Μπέλες και το Βίτσι τις “συναγωνίστριες”» με τα χωνιά (τότε δεν υπήρχαν ηλεκτρικές ντουντούκες), που καλούσαν τους στρατιώτες στις τάξεις του ΔΣΕ, κραυγάζοντας: “Ελάτε ρε, να χορτάσετε σεξ”. Σημειωτέον ότι ο όρος “σεξ” ήταν τότε ανύπαρκτος. Αν τον αντικαταστήσετε με ό,τι χυδαιότερο μπορείτε να σκεφθείτε, έχετε την αυθεντική μορφή της πρόσκλησης».
Είναι πράγματι ακριβής η μαρτυρία του κ. Βάου. Τον τελευταίο χρόνο του Εμφυλίου, όταν είχε γίνει πλέον αντιληπτό ότι για την πλευρά των ανταρτών ο πόλεμος ήταν χαμένος, επικράτησε στις τάξεις του λεγόμενου Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας «χαλάρωση των ηθών». Το αναφέρουν οι μαρτυρίες των επιζώντων, πρόκειται όμως και για μια ανθρώπινη, απολύτως κατανοητή αντίδραση ενώπιον της απελπισίας του επικείμενου τέλους. Οταν προαισθάνεσαι ότι το ποτήρι της ζωής τελειώνει, απολαμβάνεις και το κατακάθι…«
σιορ Συκ, με το συμπάθειο δηλαδή, αλλά ούτε η Καθημερινή μού φαίνεται (πλέον) έγκριτη, ούτε ο κύριος Φαληρεύς (για τον οποίον και το λυγξ – αν έχεις υπόψη σου – προς το παρόν δεν λειτουργεί) και – πολύ – αντικειμενικός…
εσύ δλδ δεν είχες ακούσει ποτέ για τον άκρατο πουριτανισμό τού «βουνού»;
την εντολή, παιδί μου, τού Άρη προς τους αντάρτες ότι «…θα την έχουνε μόνο για να κατουράνε» δεν την έχεις ξανακούσει;
(εγώ ξέρω (είχα διαβάσει κάποτε ότι) εκτέλεσε κάποιον μάλιστα πολύ αγαπητό του αντάρτη – δεν θυμάμαι το όνομά του – για τέτοιο λόγο…)
Όχι ότι συμφωνώ προσωπικά! Εμείς όταν ξεκινάγαμε να μαθαίνουμε «την ιστορία μας» (είμαστε και σε φάση «σεξουαλικής απελευθέρωσης» – κανονικής, όχι απ’ αυτήν που εννοεί σήμερα η κυρία αλέκα – είχαμε το αστείο (αστείο!) ότι: «οι σύντροφοι στο βουνό χάσανε γιατί δεν γαμούσανε καλά» (το «καλά» τι το θέλαμε;)
Δεν νομίζω λοιπόν ότι η μαρτυρία τού παλιού ελασίτη (κυρίου Κυριαζή αν λέω σωστά το όνομα) αποτελεί «εξιδανίκευση» – το αντίθετο μάλιστα (ως οπαδός – καθε είδους – και προπαντός σεξουαλικής! – απελευθέρωσης) θα’λεγα.
Αλλά ότι είναι έγκυρη, μάλλον είναι!
🙄
υγ: τώρα, τι έγινε αργότερα, στο «Μπέλες και στο Βίτσι» δεν ξέρω…
εφιστώ πάντως την προσοχή τού νοήμονος κοινού (αυτών τών κλαδιών) στο άκρως ενδιαφέρον (ίνα μη τι χείρον είπω) λεκτικό τού άρθρου
(: «εισαγωγικά» στις συναγωνίστριες
«ό,τι χυδαιότερο»
«χαλάρωση τών ηθών»
«απολαμβάνεις το κατακάθι»)
όπερ (για μένα τουλάχιστον) έδει δείξαι
@Xάρη
Κι η δική μου εντύπωση από όσα κατα καιρούς έχω διαβάσει είναι αυτή, όπως επίσης ότι το κομμουνιστικό κόμμα αν δεν απαγόρευε τουλάχιστον δεν ενεθάρρυνε τη δημιουργία δεσμών μεταξύ των δυο φύλων, ιδίως όταν ήταν και τα δυο μέλη του, σε μια προσπάθεια αφενός να μην «περισπαστεί» η στοχοπροσήλωση τους στον αγώνα και αφετέρου για να μην εκβιαστεί συναισθηματικά ο ένας, αν ο άλλος έπεφτε στα χέρια του ταξικού εχθρού [αναφέρομαι σε μέλη, όχι φίλους και συμπαθούντες, που εξ ορισμού δεν μπορείς να ελέγξεις]. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως επιτυχγανόταν. Υπάρχουν γνωστά ζευγάρια που ξέφυγαν από τη «γραμμή», όπως Παππά-Μπελογιάννης, Ζεη-Σεβαστίκογλου, ζευγος Κύρκου κλπ.
Ωστόσο παραμένω με την εντύπωση πως τουλάχιστον η γραμμή υπήρχε, κι από κει και πέρα οι διαδρομές που ακολουθούσαν σώματα και ψυχές ήταν περισσότερες της μιας που η γραμμή χάρασσε. Αλλωστε, οι συνθήκες της παρανομίας όπου κατά καιρούς ζούσαν τα μέλη, άλλοτε δυσχέραιναν κι άλλοτε διευκόλυναν το σναισθηματικό πλησίασμα.
Από την άλλη, ο Φαληρεύς (και μάλιστα ο επιστολογράφος του) αναφέρεται όχι σε όλη την πολιτική περίοδο, αλλά σε μια καθορισμένη χρονικά, εκείνη του τέλους του εμφυλίου. Τώρα αν αυτό θα επέτεινε ή θα απάμβλυνε τη «γραμμή» και συνεκδοχικά την υπακοή σε αυτήν είναι ένα άλλο θέμα. Ο Φ. λέει ναι. Δεν μπορώ να ξέρω, οι άνθρωποι υπο πίεση λειτουργούν κι ως εκτεινόμενα ελατήρια…
Σε ότι αφορά αυτά που επισημαίνεις περι » μέχρι το κατακάθι» κλπ. Δε θα μπορούσα παρά να συμφωνήσω απόλυτα!
Το παρέθεσα με φιλοπαίγμονα διάθεση, επειδή «κόλλαγε» θεματολογικά και με το προηγούμενο ποστ.
Η Καθημερινή, τώρα, είναι μια καθαρόαιμη αστική φιλελεύθερη εφημερίδα, απευθυνόμενη σε συγκεκριμένο αναγνωστικό κοινό, γνωστή επίσης για την πολεμική της στάση στη μητσοτακική περίοδο, την στήριξη τής πρώτης εκσυγχρονιστικής σημιτικής τετραετίας, την έντονη (κι άλλοτε απρόσμενα εμπαθή) κριτική στο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ μετά την «αριστερή στροφή» του, το οικολογικό λάιφ στάιλ (μπλιαχ!…), κλπ. «Εγκριτη» για τον ιδεολογικο-πολιτικό χώρο στον οποίον απευθύνεται, με καθάροτητα στιγματος (έχει σημασία να υπάρχει κι ας μη συμφωνείς με αυτό καθ’ αυτό) και με πολύ καλό πολιτιστικό τμήμα. Και σε αυτήν αρθρογραφούν πολλοί (το τονίζω, πολλοί) αξιόλογοι και έγκριτοι δημοσιογράφοι του αριστερού χώρου [Π.Μπουκάλας, Π.Παπακωνσταντίνου, Ν.Ξυδάκης, Μ.Κατσουνάκη, Ξ.Κουναλάκη κ.α], που είναι νομίζω κι ένα έξυπνο τεχνασμα να «αποδεικνύει» εν τοις πράγμασι έτσι τον πολιτικό της φιλελευθερισμό.
Υ.Γ. Σε εμένα το link δουλεύει μια χαρά. Ξαναπροσπάθησε, αν θες. Αλλιώς δες εδώ : http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_136_19/06/2009_319083
ή μπορείς να βρεις to αρθρο από το αρχείο της 19/6 της «Κ»
😀
@Συκ: για τον «εγγενή» λοιπόν πουριτανισμό τής (ελληνικής άραγε μόνο; από την μικρή μου εμπειρία με αλλοδαπούς φίλους θα’λεγα ότι πρόκειται για γενικό πρόβλημα – και δη μάλιστα κ α ι στον χώρο τών αριστεριστών!) αριστεράς, υποθέτω ότι συμφωνούμε…
(ήταν κι ένα «ιδεολογικό» χάσμα το οποίο ποτέ δεν μπόρεσα – και δεν θέλησα εδώ που τα λέμε – ούτε να συνηθίσω, ούτε να πηδήξω…) (αλλά η συζήτηση είναι τεράστια)
Για την «καθημερινή» δεν διαφωνώ καθόλου με όσα λες – αλλά μετά την ενθρόνιση παπαχελίου και την εξωπέταξη δελαστίκ έπαψα να την παίρνω – έτσι, συμβολικά –
Ο ξυδάκης και ο μπουκάλας είναι σίγουρα στα μεγάλα της «υπέρ» – μέχρι… (άσε μη γρουσουζεύω)
@Χάρη
Κατάφερα τελικά να διαβάσω όλο το λόγο… Πραγματικά σε κάποια πράγματα μπορεί να θεωρηθεί παρωχημένος, σε σχέση με τη σύγχρονη ρητορική της αριστεράς, αλλά το κυριότερο που αποκόμισα ήταν η αίσθηση ότι αυτός ο άνθρωπος ήταν ειλικρινής, ανιδιοτελής και ολοκληρωτικά αφοσιομένος στον αγώνα κατά της ξενοδουλείας και της ντόπιας αντίδρασης, όπως την κατονομάζει. Δεν αρνούμαι την κριτική ότι μπορεί να ήταν τυχιώδιώχτης, αδίστακτος και υπερβολικά σκληρός με τους εχθρούς του. Οι εποχές όμως ήταν εξαιρετικά δύσκολες και εμείς δεν μπορούμε να τις αναπαραστήσουμε. Δεν είχε απέναντι του την «κυριλέ» δεξιά του… Καραμανλή του νεότερου, ούτε καν τη δεξιά του αίματος του «εθνάρχη». Είχε ξένους και ντόπιους στρατούς, λυσαλέους παραστρατιωτικούς και… τα όπλα μαζικης καταστροφής που δοκιμάστηκαν στα εδάφη μας πριν χρησιμοποιηθούν αργότερα στην Κορέα και το Βιετνάμ. Για να επιβιώσεις καταρχήν, και ακόμα περισσότερο για να επικρατήσεις δε γίνεται χωρίς να γίνεις κι εσύ σκληρός. Στην κριτική των αστών πασιφιστών που είναι γενικά και αόριστα κατά του πολέμου απαντά και ο ιδιος ο Λένιν. «Κατά πιο πολέμου; Υπάρχει και ο επαναστατικός ταξικός πόλεμος!»
Στο λόγο διέκρινα επίσης
1. Μια αποστροφή για τον Καποδίστρια.
Εν μέρει ίσως άδικη, γιατί ο Καποδίστριας ήταν αστός μεν πολιτικός που υπηρέτησε τα συμφέροντα της Ρωσίας, αλλά κατέβαλε κατά γενική σχεδόν ομολογία φιλότιμες προσπάθειες για την ανασυγκρότηση της χώρας μετά την απελευθέρωση.
2. Καταδίκη του Μεταξά και των βασιλειάδων.
Ο Μεταξάς αν και ως προσωπικότητα ασφαλώς πολύ ικανότερος από άλλους διχτάτορες, ήταν αποδειγμένα απολυταρχικός και σκληρός διώχτης των κομμουνιστών και άλλων προοδευτικών. Επίσης δεδηλώμένος γερμανόφιλος. Στην ιστορία έχει μείνει σε μεγάλο βαθμό εξιλεωμένος λόγω του «Όχι». Δεν γνωρίζω για τις μυστικές συμφωνίες παράδοσης που υπαινίσσεται ο Βελουχιώτης. Άσχετα από αυτές, το «Όχι» ήταν μονόδρομος κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης αλλά και ως πολιτικός ελιγμός για να παραμείνει ο Μεταξάς στο προσκήνιο.
3. Το επιχείρημα ότι ο βασιλιάς δεν ήταν επιθυμητός πρώτα επειδή δεν ήταν Έλληνας, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «επικοινωνιακό» με τα σημερινά δεδομένα, για να κερδίσει τη συμπάθεια μετριοπαθών φιλοβασιλικών και αριστερών χωρίς επαρκή ταξική συνείδηση, στους οποίους τα πιο «φιλοσοφικά» επιχειρήματα θα είχαν μικρότερη απήχηση.
4. Διαχυτο πατριωτισμό, θα μπορούσε να το πει κάποιος και κομμουνιστικό εθνικισμό. Αυτό δε θα πρέπει να μας ξενίζει γιατί η χώρα είχε μόλις βγει από πόλεμο με ξένους καταχτητές και μακρά κατοχή με τεράστιες απώλειες. Ο πατριωτισμός επιστρατεύτηκε τόσο σε ανατολικό όσο και σε δυτικό μέτωπο για να αποκρουστεί ο ναζισμός και ο φασισμός. Ακόμα περισσότερο σε μια χώρα «αναπτυσσόμενη» τότε χωρίς σπουδαία ταξική συνείδηση.
3. Διακριτική στάση απέναντι στη θρησκεία. Ο σεβασμός της θρησκευτικής ελευθερίας είναι κάτι αυτονόητο και δίκαιο, όπως σωστή είναι και η αναγνώριση της στήριξης της αντίστασης από μεγάλο μέρος του χαμηλού κλήρου. Δεν αναφέρεται διακριτικά στη συνεργασία της ηγεσίας της εκκλησίας με τους καταχτητές και την αντίδραση. Το λέει με έμμεσο τρόπο, ότι μεγαλύτερη σημασία έχει τι πρέπει να κάνουμε άμεσα και όχι τι σχέδια έχουμε για την κοινωνία στο απώτερο μέλλον.
4. Διακριτικές επίσης αναφορές στους Άγγλους. Όταν εκφωνήθηκε ο λόγος δεν είχαν γίνει ακόμα τα Δεκεμβριανά, οι μάχες της Αθήνας και η Βάρκιζα. Οι Άγγλοι και οι Αμερικάνοι τότε ήταν ακόμα σύμμαχοι, το ίδιο όπως οι Ρώσοι. Ο Βελουχιώτης προφανώς εμπνέεται από την Οχτωβριανή Επανάσταση όπως κάθε κομμουνιστής, αλλά οραματίζεται μια ελληνική λαϊκή δημοκρατία και όχι εφαρμογή του ρωσικού μοντέλου όπως σε άλλες χώρες των Βαλκανίων.
5. Δηλώνει τη στήριξή του στην οικογένεια, για να αποκρούσει την προπαγάνδα των αντιπάλων του. Ήταν σίγουρα και αυτό «πιασάρικο» στην εποχή του, αλλά και καλά τεκμηριωμένο. Ο σοσιαλισμός εξυπηρετώντας τις ανάγκες του ανθρώπου βοηθάει και την οικογένεια. Ο καπιταλισμός εξαθλιώνοντας οικονομικά ή οδηγώντας στη μετανάστευση διαλύει έτσι οικογένειες.
6. Μιλάει πολλές φορές για λαοκρατία, «κατ’ ευφημισμό» προφανώς για λαϊκή δημοκρατία, που είναι κάτι που δεν ακούγεται πολύ ευχάριστα εκείνη την εποχή.
Συνολικά δεν πιστεύω κι εγώ πως αν ολοκλήρωνε τον αγώνα του θα γινόταν η Ελλάδα Αλβανία, μην ξεχνάμε τη Γιαλτα και νωρίτερα τις συμφωνίες Λιβάνου και Καζέρτας που δυσκόλευαν πολύ την επικράτηση του ΕΑΜ. Αν όμως έφτανε να καταλάβει την πρωτεύουσα, θα δημιουργούσε «τετελεσμένο» και πιθανότατα να διευκόλυνε μια πολιτική λύση πιο πλεονεκτική για το ΕΑΜ και τις ευρύτερες προοδευτικές δυνάμεις. Ο εμφύλιος έτσι αν δεν προλαμβανόταν τουλάχιστο θα μπορούσε να έχει πολύ μικρότερες συνέπειες. Μην ξεχνάμε επίσης ότι σε τέτοια περίπτωση, άνθρωποι σαν τον Μπελογιάννη, τον Πλουμπίδη και το Λαμπράκη δε θα ήταν κυνηγημένοι και θα έπαιζαν πιθανότατα πιο ενεργό ρόλο στην πολιτική σκηνή. Αυτό όμως μοιάζει περισσότερο με σενάριο εναλλακτικής ιστορίας…
Για τον κακό ήχο των οπτικοακουστικών ντοκουμέντων (ιδιαίτερα του πρώτου) δυστυχώς δεν μπορώ να κάνω κάτι, υποπτεύομαι κι εγώ ότι υπάρχει «δάχτυλος», ενδεχόμενα από το… «σταθμαρχείο» 🙂
Περί Σεξ και Αριστεράς…
Θεωρώ το θέμα μάλλον κουτσομπολίστικο με το σκεπτικό πως το σεξ έχει περισσότερο νόημα να το κάνεις και λιγότερο να συζητάς γι’ αυτό, και επιπλέον είναι κύρια προσωπικό θέμα, όπως περίπου και τα… θρησκευτικά πιστεύω. Δεν γνωρίζω τον κ. Φαληρέα ή Καλαμακιώτη, αλλά το ενδιαφέρον τι επικρατούσε στις σκηνές του ΕΛΑΣ μου ακούγεται περίπου σαν ρεπορτάζ της Εσπρέσσο που αποκαλύπτει με ποιόν πηδήχτηκε η τάδε σταρ στο καμαρίνι της μετά το πρόγραμμα. Δεν είμαι υπέρ του πουριτανισμού και των ταμπού, αλλά ακόμα λιγότερο συμφωνώ με τον εκχυδαϊσμό ανθρώπων και ιδεών που συνέβαλαν στο να μπορούμε εμείς σήμερα να εκφραζόμαστε, και ενίοτε να μπουρδολογούμε, ελεύθερα.
Από κει και πέρα είναι γνωστή η «ορθόδοξη» μάλλον πουριτανική γραμμή του ΚΚΕ εκείνης της εποχής, και μεταγενέστερα. Μεταπολιτευτικά αυτό συμπυκνώθηκε στο σύνθημα…»Χωρίς γραμμή κνίτης δε γαμεί» 😆
@Χάρη
Είναι ενδιαφέρον πάντως, Χάρη, πως το τμήμα των Διεθνών Ειδήσεων το κρατά ο Π.Πακωνσταντίνου (της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ήταν κι ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου). Τον Δελαστίκ πάντα τον δάβαζα (όπως και τώρα που «μετακόμισε» στο Εθνος, αλλά κάποιες φορές τονίζει τα άρθρα του παροξύτονα, ας πουμε. [ένα παράδειγμα: (στο Έθνος πια) η αρθρογραφία του περί Ιραν με ξενίζει πολύ. Στο κάτω κάτω ο Μουσαβί κι ο Ραφσανζανί είναι από τους πλουσιότερος ιρανούς (ο μεν πρώτος πρώην αρχηγός των Φρουρών, ο δε δευτερος πρώην Πρόεδρος του Ιραν) σαρξ εκ σαρκός, και δε νομίζω πως η προσέγγιση του Δελαστίκ στέκει].
Αντιλαμβάνομαι ωστόσο πως αναφερόσουν στην εκπαραθύρωση του Δελαστίκ, και στη μεθόδευση της από Παπαχελά, όπως κατάγγειλε ο Δελαστικ.
@Τσαλ
Όπως επεσήμανε ορθά η Επίτιμη Σχολιάστρια του ποστ τούτου Χάρη, κάποιες εκφράσεις του αρθρογράφου είναι προβληματικές (αν δεν υπάρχει συνειδητή πρόθεση να είναι προσβλητικές, κι άρα χυδαίες). Ωστόσο, η αναφορά στη λεγόμενη μικρή Ιστορία , δλδ στο απειράριθμο των ανώνυμων και δευτερευόντων γεγονότων, και η αντίληψη πως η συμβολή τους στη μεγάλη Ιστορία είναι εξίσου σημαντική με τα κομβικά γεγονότα με «ονοματεπώνυμο», κερδίζει διαρκώς έδαφος ανάμεσα στους ιστορικούς.
Το θέμα δε που θίγει (επαναλαμβάνω ασχέτως οπτικής ή αισθητικής) δε νομίζω πως είναι «κιτρινο», ουτε κουτσομπολίστικο (κατα την αποψή μου για να συντρέχει κουτσομπολιό πρέπει αφενός να είναι γνωστοί των σχολιαζόντων οι σχολιασθέντες και οι πρώτοι να αναφέρονται ονομαστικά σε αυτούς ή έστω φωτογραφικά και αφετέρου το θέμα του κουτσομπολιού να είναι επουσιώδες).
Ο «πουριτανισμός» όπως λες (δε νομίζω πως ήταν τέτοιος, εξήγησα πιο πάνω στη Χάρη τη σκοπιμότητα της γραμμής, δεν ήταν θέμα ηθικής) του ΚΚΕ μπορεί φυσικά να μην ήταν σαν και εκείνον τον θρησκευτικό, αποσκοπούσε όμως στην πλήρη κατίσχυση επί της ατομικής ελευθερίας, αυτό για το οποίο άλλωστε η αριστερά μαχόταν τη θρησκεία. Το δε «ψαύσιμο» τού θέματος αναγκαστικά μας παραπέμπει στις ατομικές ιστορίες και στη διερεύνησή τους, προκειμένου να διαπιστώσεις αποκλίσεις από τη γραμμή, αντοχές αντίστασης, τακτική επιβολής, τιμωρία κλπ.
Υ.Γ. Δεν υπήρξα ποτέ κνίτης (έκανα λάθος, γιατρέ μου; )
@σύκο
Είσαι σίγουρος πως ποτέ δεν ήσουν κνίτης; Μην αρχίσουμε και ψάχνουμε το ιστορικό αρχείο του Σπιτιού του Λαού… Εδώ ο Πάγκαλος και Γερμανός ήταν κνίτες!
Δεν είμαι ιστορικός, και δεν εκφράζω επιστημονική θέση. Δεν παραγνωρίζω τη συμβολή της «μικρής» ιστορίας στη μεγάλη, αλλά δεν συμφωνώ να υποκαθιστά η πρώτη τη δεύτερη! Π.χ. κυκλοφορούν φήμες, από αντιπάλους του κυρίως ότι ο Βελουχιώτης ήταν ομοφυλόφιλος. Δεν γνωρίζω αν ευσταθούν και δε με ενδιαφέρει και ιδιαίτερα. Από κει και πέρα, να προβάλεις τη μικρή ιστορία (τι κάνει κάποιος στο κρεβάτι του) περισσότερο από την προσωπικότητά όπως έχει αποτυπωθεί από τη δράση του στην πολιτική, στην τέχνη ή αλλού, αυτό είναι κατά τη γνώμη μου κιτρινισμός και αθλιότητα! Δεν ξέρω τις προθέσεις του κ. Καφηρέως ούτε τη γραμματεία του, αλλά η γενικευμένη προσπάθεια ξαναγραψίματος της ιστορίας και οι βολές κατά της αριστεράς πανταχόθεν με κάνουν πολύ καχύποπτο. Η αντίδραση έχει πολλά πλοκάμια!
@Tsal
Δεν είσαι ιστορικός; Ah, that makes two of us!! Μήπως έχεις και βλογ; [να δεις στο τέλος θα βρεθούμε με πολλά κοινά, μη σου πω και κοντοχωριανοι θα βγούμε…]
Με κάνετε και κοκκινίζω με τους τίτλους που μού αποδίδετε έτσι μεγαλόθυμα και απλόχερα, σερ Συκ
(πρόσεξες όμως αναβάθμιση κι εγώ;)
Επειδή όμως σήμερα ξαναείμαι…σαν ζαλισμένη κότα (ξέρει ο Τσαλ περί του πτηνού αυτού) δεν θα μπορέσω να ανταπεξέλθω! Να διευκρινίσω μόνο ότι τού Δελαστίκ ούτε φαν ήμουνα στο παρελθόν, ούτε εξακολουθώ να είμαι – και μάλλον έχετε δίκιο για τη γνώμη σας. Ένα είδος «εκκαθάρισης» με ενόχλησε – την ίδια περίπου εποχή εξωπετάξανε αν το προσέξατε και την Αμάντα Μιχαλοπούλου, μια συγγραφέα που δεν μού λέει, προσωπικά, ως καλλιτέχνης ιδιαίτερα πράγματα, αλλά εύρισκα ότι είχε εξελιχτεί σε πολύ καλή σ’ εκείνη τη συγκεκριμένη δουλειά που έκανε στην εφημερίδα – την επιφυλλιδογραφία (και επειδή έτυχε να μιλάω και με κάποιους τού «χώρου» εκείνη την εποχή, ξέρω και τι ηλίθιους λόγους και προφάσεις βρήκανε)
΄
ες αύριον τα σπουδαιότερα! Σήμερα έχουμε και πένθος, ε;
(προσωπικά ο Τζάκσον δεν μού έλεγε και πολλά παρά μόνο ως ψυχολογική και ανθρώπινη και λοιπά περίπτωση – μουσικώς ανήκω σε άλλη σειρά – )
😦
@Χάρη
α, είναι πολύ σικ το σερ συκ! Θα το φορώ και τις Κυριακές!
Καλή ξεκούραση και καλό Σαββατοκύριακο (για κάποιους άρχισε από το απόγευμα της Παρασκευής!)
@siko
Στρατό που έκανες είπαμε;
@χάρη
Κι εμένα μου αρέσει ο Δελαστίκ, αν και κάποιες φορές γίνεται «Ταλιμπάν» της δημοσιογραφίας. Έχω καταδικάσει και την αποπομπή του από την Καθημερινή με το γνωστό τρόπο.
Για τον εκλειπόντα βασιλιά της ποπ πρόλαβε ο αξιότιμος φλώρος να ασχοληθεί.
(καθυστερημένα:)@Τσαλ
α. ναι συμφωνώ, εντελώς άδικη η επίθεση στον Καποδίστρια – πρέπει να’ταν απ’ αυτά τα κλισέ της αριστεράς τής εποχής – ανάλογα εξακολουθούν να υπάρχουν…
(συμφωνώ και με τις υπόλοιπες παρατηρήσεις σου, είναι συμβατικός και ακολουθεί τη γραμμή σε πολλά «ιστορικά» (θλίψη μού προξενούν εκείνοι που την ακολουθούν ακόμα σήμερα) και μην ξεχνάμε ότι είχαμε να κάνουμε με ένα πιστό μέλος τού κόμματος – άσχετα τι έκανε το ίδιο το κόμμα μετά γι’ αυτόν – και σε τελευταία ανάλυση έναν κομμουνιστή εκείνης της εποχής…) Η αξία του δεν βρίσκεται για μένα στο ότι ήταν πιστό μέλος τού κόμματος – μέχρι να διαγνώσει την «προδοσία» – (είχε τα κότσια να τη «διαγνώσει») – αλλά στο οτι είχε ακριβώς το μυαλό και τα κότσια που είχε, για να κάνει όλα τα υπόλοιπα…
β. η συζήτηση «περι σεξ» παύει να είναι κουτσομπολίστικη, αν αφορά την γενικότερη συζήτηση για το πώς είδε η αριστερά (διεθνώς) το ζήτημα της «σεξουαλικής απευλευθέρωσης» (σε στενή συνάρτηση με τα «φεμινιστικά» – που ποτέ – και δεν θέλω αντιρρήσεις εδώ (!) – δεν τα πολυχώνεψε…)
– κάπου με κάλυψε ο Συκ εδώ… –
γ. τα περί ομοφυλοφιλίας τού Άρη προσωπικά δεν με παραξένεψαν (είναι σχετικά καινούργια πάντως) άσε που θα εξηγούσαν περίφημα και τον πουριτανισμό του εναντίον τού straight sex που λέγαμε παραπάνω…
τυχοδιώκτης όμως (και καταλαβαινω πώς το είπες), αλλά όχι, δεν το δέχομαι ούτε σαν σχήμα λόγου για τον Άρη αυτό: Τσαλαπετεινέ μου, αν ήταν, έστω και κατ’ ελάχιστον τυχοδιώκτης, (ξέρεις καλά ότι) θα ζούσε και θα βασίλευε σήμερα – και θα μάς είχε κάτσει και στο σβέρκο όπως κάτι άλλοι κακηώρα … ο ίδιος ο θάνατός του το εξηγεί – δεν έκανε τέτοια λάθη ο Άρης: άλλες ήταν οι τραγωδίες του
(παρεμπ. είχε κι έναν αδελφό – μαζί του στο βουνό – τον Μπάμπη Κλάρα («επέζησε» κι ήτανε δημοσιογράφος για χρόνια της Βραδυνής – έφτιαξε μια από τις καλύτερες «καλλιτεχνικές» σελίδες των εφημερίδων της εποχής – μετά τον εμφύλιο και ώς τη χούντα περίπου -) προσωπικά αν σας ενδιαφέρει πουλάκια, μια που έχετε δώσει τόσο καλόν «αέρα» στο κλαδί μου, επιφυλάσσομαι να «εκδόσω» κάποτε κάτι γι’ αυτόν ειδικά …)
φιλάκια σαββατοαπογευματιάτικα 🙂
@Χάρη
(είμαι σίγουρος πως θα στο πει κι ο Τσαλ) μετά χαράς να φιλοξενήσουμε σχετικό σου πόνημα! 🙂
@Χάρη
Πραγματικά ο Βελουχιώτης ήταν πιστό κομματικό στέλεχος, και αυτό το πλήρωσε με τη ζωή του. Θα μπορούσε εύκολα να διαφύγει στην Άλβανία ή τη Γιουγκοσλαβία και από κει να οργανώσει την επιστροφή του, όταν θα ήταν πιο ευνοϊκές οι συνθήκες.
Δεν εννοούσα σε καμιά περίπτωση ότι πάσχισε για ίδιον όφελος, ως τυχοδιώκτης. Τηρουμένων των αναλογιών, ήταν ο Έλληνας Τσε Γκεβάρα. Ριχνόταν ακόμα και σε μάχες που δεν μπορούσε να κερδίσει, παρά τις αδιαμφισβήτητες ικανότητές του. Συμπτωτικά πέθανε στην ίδια ηλικία με τον λατιναμερικάνο επαναστάτη: 39 ετών.
Η αρχισυνταξία με χαρά και ενδιαφέρον θα στηρίξει το εκδοτικό σου πόνημα σχετικά με τον Μπάμπη Κλάρα, ή άλλο θέμα. Αφού και ο συκοφάγος συμφωνεί, μένει να πείσουμε το φλώρο να μεσολαβήσει ώστε να εξασφαλίσουμε την επικοινωνιακή χορηγεία του ΣΚΑΙ!
πουλιά ευχαριστώ και υποκλίνομαι 😀
αλλά, Τσαλ, εσύ ξέρεις, πες για τη γάτα μου! 👿
(θα φροντίσω όμως, όταν θα’ρθει εκείνη η ώρα, να υπάρξει…διαδραστική επαφή με…κλαδικό κελάηδισμα) 😉
@Χάρη
Ασφαλώς αυτό θα γίνει, όταν με το καλό ωριμάσουν… οι αντικειμενικές συνθήκες.
Στο μεταξύ, καλώς έκτακτη συστράτευση καθώς η αντίδραση χτύπησε χθες στην Ονδούρα με στρατιωτικό πραξικόπημα!
Ελπίζω να είδατε την είδηση στο «Έκτακτο Παράρτημα»
http://www.tvxs.gr/v15218
http://www.soaw.org/presente
Έλα που η Χίλαρυ τους τράβηξε το τσουλούφι !!
προς συκοφάγο υπόμνημα (λόγω του καταμερισμού εργασίας που έχει επωμιστεί εδώ μέσα): ‘για ποιόν χτυπάει η καμπάνα΄
ο καπετάν Άρης θα μείνει στην ιστορια σαν θρυλική μορφή, βγαλμένη θαρρείς από ένα “μαγικό ρεαλισμό” α λα ελληνικά.
Ακριβώς! Υποβάλω τα σέβη μου γι άλλη μια φορά, σ. Τσαλ!
Μερικά μπράβο:
1 Που τον θυμήθηκες
2 Για αυτά τα λίγα που γράφεις
3 Για τα πολλά που άφησες να πει ο ίδιος.
@ανφάν
Προβλέπεται στρατιωτικοί να έχουν τσουλούφια;
Αναφερόμενοι όλοι!
(Οι άλλοι από δω τη γλίτωσαν την αναφορά λόγω της έκτακτης επιστράτευσης)
Ευτυχώς που στον αντάρτικο στρατό επιτρέπονται και τα μαλλιά και τα μούσια 🙂
@Ρενάτα ευχαριστώ για άλλη μια φορά.
Ελπίζω με τόσα σέβη να μην ψωνιστώ για… αρχιτσοπάνης 🙂
@teokaf
Ένα μεγάλο μερίδιο από τα μπράβο ανήκει στους αναγνώστες/σχολιαστές, που πάντα εμπλουτίζουν κάθε ανάρτηση. Ευχαριστώ κι εγώ για την επίσκεψη.
@L’Enfant de la Haute Mer
Μα για την εμφυλιακή Ισπανία, φυσικά! 😉
Εγώ πάντως ενίοτε (και παιδιόθεν) ακούω φωνές! Καμπάνες ακόμη δεν ακούω! 🙂
@Tsal
ρε, γέρο του μάπετ σόου, σεβάσμιος λόγω ηλικίας! Σαν εκατοχρονίτης που λαδώνει το Χάρο είσαι!
Τσαλ, μπααα.. 😀 Από μένα όχι. Αφού το πολύ μια μούντζα τους ρίχνω κι όχι σέβη! 😉
@συκο
Άκου να δεις, το λάδι παραδοσιακά λυπαίνει τα γρανάζια της δημόσιας διοίκησης! Αν δεν κάνω λάθος ο χαρος δεν έχει ιδιωτικοποιηθεί ακόμα έτσι;
@Ρενάτα
Είσαι λίγο απόλυτη… Εγώ τους ζητάω πρώτα… κοινωνικά φρονήματα πριν προβώ σε κατάλληλη χειρονομία. Μην ξεχνάμε τους λεβέντες παπάδες στο ΕΑΜ και την Κεντρική Αμερική! Προτιμώ βέβαια τους ιερείς της σαντερία.
Τσαλ, αυτοί που αναφέρεις και σέβομαι βαθύτατα είναι δυστυχώς οι εξαιρέσεις!
Έτσι είναι Ρενάτα. Καλός παπάς είναι ο κακός παπάς για το συνάφι του!