Don’t cry for me Argentina

«Είναι πολύ σκληρό να τον βλέπεις να κλαίει στα αποδητήρια. Όποιος λέει ότι δεν παίζει για τη φανέλα είναι ηλίθιος«, δήλωσε ένας συνετριμμένος Ντιέγκο Μαραντόνα στη συνέντευξη τύπου μετά την επώδυνη ήττα με 4-0 και αποκλεισμό της εθνικής Αργεντινής από το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της Γερμανίας (El Pais).

Δυστυχώς η ποδοσφαιρική μας… θεολογία δεν δικαιώθηκε. Μετά τον ευαγγελισμό του Messi-ανισμού και την αγιογραφία για το Χέρι του Θεού, ο εν λόγω θεός αρχικά… κοιμήθηκε και στον χθεσινό αγώνα αποκαθηλώθηκε, ή τουλάχιστον απομυθοποιήθηκε.

Βλέποντας τα πράγματα πιο ψύχραιμα και σφαιρικά, παρόμοια φθίνουσα πορεία είχαν συνολικά οι ομάδες της Λατινικής Αμερικής σε αυτό το μουντιάλ. Ξεκινώντας τη φάση των «16» με 6  ομάδες (Βραζιλία, Αργεντινή, Μεξικό, Ουρουγουάη, Παραγουάη, Χιλή), έναντι 5 της Ευρώπης, και συνεχίζοντας με 4  από τις πρώτες στα προημιτελικά, οι πιο αισιόδοξοι πρόβλεπαν εξέλιξη του μουντιάλ α λα Κόπα Αμέρικα! Παρ’ όλα αυτά, απέτυχαν να προκριθούν τα μεγάλα φαβορί, Βραζιλία και Αργεντινή, και μόνο η μικρή Ουρουγουάη (που επικράτησε στην ψυχοφθόρο διαδικασία των πέναλτυ της μαχητικής Γκάνας) έμεινε να υπερασπιστεί την ποδοσφαιρική τιμή και τις ελπίδες εκατομμυρίων φιλάθλων από το Ρίο Γκράντε ως τα στενά του Μαγγελάνου.

Αν και κάτοχος 2 παγκοσμίων κυπέλλων πολύ πίσω στο χρόνο (1930 και 1950), η μικρή πατρίδα του Μάριο Μπενεντέτι και του Εντουάρντο Γκαλεάνο τις τελευταίες δεκαετίες  παραγκωνίστηκε σε ρόλο κομπάρσου στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό στερέωμα. Ιδιαίτερα σε σύγκριση με τους πανίσχυρους γείτονες, Βραζιλία και Αργεντινή. Αντιγράφω ένα όμορφο απόσπασμα από το τελευταίο βιβλίο του δον Γκαλεάνο, «Καθρέφτες«, σχετικά με το ένδοξο παρελθόν του ποδοσφαίρου της Ουρουγουάης και την επιρροή του στην κοινωνία και την πολιτική (βλ. και αφιέρωμα Click-news).

Το χορτάρι θέριευε στα άδεια γήπεδα.

Οι ποδοσφαιριστές σε εξέγερση: οι Ουραγουανοί παίκτες, σκλάβοι των ομάδων τους, ζητούσαν απλά να αναγνωρίσουν τα αφεντικά τους την ύπαρξη του συνδικάτου τους, και το δικαίωμα να υπάρχει. Η απαίτηση ήταν απόλυτα δίκαιη, γι’ αυτό και ο κόσμος στήριζε τους απεργούς, παρόλο που ο καιρός περνούσε, και κάθε Κυριακή δίχως ποδόσφαιρο ήταν αβάσταχτη και βαρετή.

Τα αφεντικά δεν έκαναν πίσω, και περίμεναν να λυγίσουν οι ποδοσφαιριστές από την πείνα. Όμως οι παίκτες ήταν ανένδοτοι. Τους βοήθησε κυρίως ένας λιγομίλητος άνδρας με το παράδειγμά του : ο Ομπντούλιο Βαρέλα, ένας μαύρος παίκτης με φαρδύ μέτωπο, οικοδόμος και σχεδόν αναλφάβητος, που δεν λύγισε από την τιμωρία, και που ανασήκωνε όσους έπεφταν κι εμψύχωνε τους κουρασμένους.

Ένα χρόνο αργότερα (1950) κέρδισαν το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου.

Η Βραζιλία, ο οικοδεσπότης, ήταν το αναμφισβήτητο φαβορί. Είχε νικήσει την Ισπανία με 6-1 και τη Σουηδία με 7-1. Η ετυμηγορία έλεγε πως η η Ουρουγουάη θα ήταν θύμα που θα θυσιαζόταν στο βωμό του τελικού αγώνα. Κι αυτό συνέβαινε, η Ουρουγουάη έχανε, διακόσες χιλιάδες άτομα ούρλιαζαν στις κερκίδες, όταν ξαφνικά ο Ομπντούλιο , που έπαιζε με πρησμένο αστράγαλο, έσφιξε τα δόντια. Κι εκείνος που ήταν πρωτοστάτης στην απεργία, πρωτοστάτησε πάλι, φέρνοντας μια ανέλπιστη νίκη.

Ο περίφημος τελικός έλαβε χώρα στο στάδιο Μαρακανά, στις 16 Ιουλίου 1950. Τότε που «Οι ετοιμοθάνατοι καθυστέρησαν το θάνατό τους και τα μωρά βιάστηκαν να γεννηθούν» όπως γράφει ο Γκαλεάνο σε άλλο απόσπασμα του βιβλίου του. Παρά τα προγνωστικά, τις 200.000 φανατικών υποστηρικτών της στις αχανείς κερκίδες και το γεγονός ότι προηγήθηκε 1-0, η Βραζιλία τελικά ηττήθηκε με 2-1. Ο αντίκτυπος για την απώλεια του Παγκοσμίου Τροπαίου ήταν τότε τεράστιος. «Την προηγουμένη δεν κοιμήθηκε κανείς. Την επομένη δεν ήθελε κανείς να ξυπνήσει». Κάποιοι έφτασαν, αγγίζοντας την υπερβολή,  να παρομοιάσουν αυτή την εθνική τραγωδία με τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι για την Ιαπωνία...

Σε ένα Μαρακανά κατάμεστο όσο ποτέ, συνέβη κάτι παράλογο: ένα αφηνιασμένο νούμερο 5, ψηλός, με στενούς ώμους, το κεφάλι περήφανα σηκωμένο, τίναζε τη φανέλα του και έτρεχε στο γήπεδο φωνάζοντας: «Ακολουθήστε με!».

Περιοδικό El Gráfico

Ο Ομπνούλιο Βαρέλα (1917 – 1996), επωνομαζόμενος και El Negro Jefe (Ο Μαύρος Αρχηγός) είναι από τις πιο μεγάλες και εμβληματικές μορφές του ουρουγουανικού ποδοσφαίρου. Έπαιξε σε διάφορες ομάδες, με σημαντικότερη την Πενιαρόλ, με την οποία κατέκτησε 6 πρωταθλήματα. Ήταν αρχηγός της θρυλικής εθνικής ομάδας που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1950 στη Βραζιλία. Στο τελικό – στον οποίο αρκούσε και η ισοπαλία στον μεγάλο αντίπαλο για να κατακτήσει το τρόπαιο – ο Βαρέλα ξεχώρισε με την απόδοσή του και την εμψύχωση των συμπαικτών του. Έπαιξε και στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, το 1954 στην Ελβετία, αν και ήταν πια 37 χρονών – ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης που είχε λάβει ως τότε μέρος σε τελικά μουντιάλ. Ήταν και πάλι μεταξύ των καλύτερων παικτών και συνέβαλε  καθοριστικά ώστε να φτάσει η ομάδα του ως τα ημιτελικά. Σοβαρά τραυματισμένος στον προηγούμενο αγώνα ο Βαρέλα δεν μπόρεσε να αγωνιστεί απέναντι στους πανίσχυρους Μαγυάρους με αποτέλεσμα η Ουρουγουάη να ηττηθεί 4-2 από την υπερομάδα του Πούσκας.

Εκτός από χαρισματικός αθλητής, ο Βαρέλα ήταν πολιτικοποιημένος και συνδικαλισμένος. Πρωτοστάτησε στη μεγάλη απεργία του 1948-1949, με αποτέλεσμα οι παράγοντες της ομάδας του να προσπαθήσουν να τον μεταγράψουν στο εξωτερικό. Μετά την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1950 καταξιώθηκε ως ζωντανός θρύλος και λαϊκός ήρωας της Ουρουγουάης.

Η σημερινή εθνική Ουρουγουάης έχει ηγέτη έναν ξανθό γαλανομάτη, τον Ντιέγκο Φορλάν. Στα 31 του ο Φορλάν έχει 67 συμμετοχές και 27 γκολ με την εθνική της πατρίδας του, και είναι από τους καλύτερους παίκτες της Ατλέτικο Μαδρίτης. Σε αυτό το μουντιάλ είναι ο πιο αναγνωρίσιμος και διακεκριμένος παίκτης της σελέστε, έχοντας πετύχει και 3 γκολ.

Το εντυπωσιακό γκολ του Φορλάν με εκτέλεση φάουλ στον προημιτελικό με τη Γκάνα.

Γι’ αυτό, μετά τον άδοξο αποκλεισμό της αλμπισελέστε, η νέα «γραμμή» είναι υπέρ της… σκέτης σελέστε, για κατάκτηση του μουντιάλ αντί των πρώην αποικιοκρατών  και δανειστών αντιπάλων της!