H φωτό από Cubadebate
Οι φτωχοί συνήθως γίνονται πρώτο θέμα των ειδήσεων ως δράστες στυγερών εγκλημάτων ή θύματα φυσικών καταστροφών, σύμφωνα με τον Εντουάντο Γκαλεάνο. Πριν ένα χρόνο περίπου είχαμε ξανασχοληθεί με την Αϊτή, με αφορμή την επισιτιστική κρίση που ακολούθησε τις τρεις διαδοχικούς καταστροφικούς τυφώνες (βλ. ανάρτηση Η Πριγκίπισσα της Λάσπης). Η Ισπανιόλα είχε την ατυχία να είναι το πλησιέστερο μεγάλο νησί των Αντιλλών προς την Ευρώπη. «Ανακαλύφθηκε» (λες και προηγουμένως δεν υπήρχε) από το πρώτο ταξίδι του Χριστόφορου Κολόμβου το 1492. Παρόλο που δεν ήταν τόσο πλούσια σε πολύτιμα μέταλλα και πρώτες ύλες όσο άλλα μέρη, το δυτικό τμήμα της, η κατοπινή Αϊτή, πέρασε διαδοχικά σε χέρια Ισπανών, πολυεθνικών πειρατών, Γάλλων, Βορειοαμερικανών, ντόπιων ολιγαρχών και δικτατόρων. Το 1804 οι εξεγερμένοι μαύροι σκλάβοι – οι οποίοι αποτελούσαν το 90% του πληθυσμού – κατέκτησαν την ανεξαρτησία τους και έγιναν το πρώτο ελεύθερο κράτος του δυτικού ημισφαιρίου, η πρώτη μαύρη δημοκρατία και η πρώτη χώρα που κατήργησε επίσημα τη δουλεία. Λίγο αργότερα (1822) θα γινόταν το πρώτο κράτος που θα χαιρέτιζε την Ελληνική Επανάσταση και θα αναγνώριζε το ακόμα ασύστατο νεοελληνικό κράτος.
Οι αποικιοκρατικές δυνάμεις της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής δε συγχώρεσαν ποτέ τη μικρή ατίθαση χώρα που τσαλάκωσε τόσο προκλητικά την αλαζονεία και παντοδυναμία τους. Ο Εντουάρντο Γκαλεάνο καταγράφει στα βιβλία του, με το δικό του λογοτεχνικό τρόπο, μερικά από τα εγκλήματα των μεγάλων αποικιοκρατικών και ιμπεριαλιστικών δυνάμεων κατά της Αϊτής. Το πρώτο απόσπασμα προέρχεται από τη Μνήμη της Φωτιάς, το δεύτερο από τις Ανοιχτές Φλέβες της Λατινικής Αμερικής και τα επόμενα από τους Καθρέφτες.
1496
Ο Βαρθολομαίος Κολόμβος, αδερφός και αξιωματικός του Κολόμβου, παρευρίσκεται στο κάψιμο ανθρώπινης σάρκας.
Έξι άνδρες εγκαινιάζουν την πυρά της Αϊτής. Ο καπνός φέρνει βήχα. Οι έξι θα καούν προς τιμωρία και παραδειγματισμό, γιατί έθαψαν κάτω από τη γη τις εικόνες του Χριστού και της Παναγίας, που ο μοναχός Ραμόν Πανέ τους είχε δώσει για προστασία και παρηγοριά δική τους.
[…] Κανείς δεν έκανε τον κόπο να τους ρωτήσει γιατί έθαψαν τις εικόνες. Νόμιζαν πως οι καινούριοι θεοί θα γονιμοποιούσαν το σπόρο του καλαμποκιού, του γιούκα, της πατάτας και του φασολιού.
1802
Λίγο μετά αφότου αιχμαλωτίστηκε ο στρατηγός Τουσσαίν Λουβερτύρ, αρχηγός της εθνοφρουράς των σκλάβων, ο στρατηγός Λεκλέρκ έγραφε απ’ το νησί στο Ναπολέοντα, το γαμπρό του: “Ιδού η γνώμη μου για τη χώρα αυτή: πρέπει να εξολοθρεύσουμε όλους τους νέγρους απ’ τα βουνά, άντρες και γυναίκες, και να κρατήσουμε μόνο τα παιδιά κάτω των δώδεκα ετών, να εξοντώσουμε το ήμισυ των Μαύρων απ’ τις πεδιάδες και να μην αφήσουμε στην αποικία μήτε ένα μιγάδα με γαλόνια”. Το τροπικό κλίμα εκδικήθηκε το Λεκλέρκ. Προσβληθείς από vomito negro πέθανε, παρά τους μαγικούς εξορκισμούς της Παυλίνας Βοναπάρτη, χωρίς να μπορέσει να πραγματοποιήσει το σχέδιό του.
1804
Δεκαοχτώ στρατηγοί του Ναπολέοντα είχαν θαφτεί στο εξεγερμένο νησί. Το νέο έθνος, που γεννήθηκε μέσα στο αίμα, ήταν καταδικασμένο στο εμπάργκο και την απομόνωση: κανείς δεν αγόραζε από αυτό, κανείς δεν του πουλούσε τίποτα, κανείς δεν το αναγνώριζε. Επειδή δεν έμεινε πιστή στον αποικιοκράτη αφέντη της, η Αϊτή αναγκάστηκε να πληρώσει στη Γαλλία εξωφρενική αποζημίωση. Η Γαλλία, με πληγωμένη την αξιοπρέπειά της, επέβαλε, για να αναγνωρίσει επίσημα την Αϊτή, αυτό το αντίτιμο σαν εξιλέωση, και η Αϊτή το πλήρωνε επί ενάμιση αιώνα.
[…] Ο Τόμας Τζέφερσον είχε προειδοποιήσει από την αρχή ότι έπρεπε να περιοριστεί η επιδημία σ’ εκείνο το νησί, γιατί έδινε το κακό παράδειγμα.
Η επιδημία, το κακό παράδειγμα: ανυπακοή, χάος, βία. Στη Νότια Καρολίνα, ο νόμος επέτρεπε τη φυλάκιση οποιουδήποτε μαύρου ναύτη, όσο το πλοίο βρισκόταν στο λιμάνι, ώστε να αποτραπεί τυχόν κίνδυνος μετάδοσης της επιδημίας που απειλούσε ολόκληρη την Αμερική. Στη Βραζιλία εκείνη η επιδημία ονομαζόταν αϊτιανισμός.
1915
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέβαλαν στην Αϊτή. Ο Ρόμπερτ Λάνσινγκ, εξ ονόματος της κυβέρνησης, εξήγησε ότι η μαύρη φυλή, δεν μπορούσε να κυβερνηθεί από μόνη της, καθώς “έχει έμφυτη μέσα της την άγρια ζωή και είναι ανίκανη από τη φύση της για τον πολιτισμό”. Οι εισβολείς παρέμειναν δεκαεννιά χρόνια. Τον πατριώτη Σαρλμάν Περάλτ τον σταύρωσαν σε μια πόρτα.
ΚΕΛΑΗΔΙΣΜΑΤΑ 