Ο σοσιαλιστικός, εργατικός και επαναστατικός κλάδος των Κελαηδισμάτων, τον οποίο εκπροσωπεί μαχητικά ο υποφαινόμενος, δεν έχει συνηθίσει το αναγνωστικό κοινό σε αφιερώματα λόγω θρησκευτικών εορτών. Θα γίνει ωστόσο μια εξαίρεση σήμερα, του Αη Νικόλα, τιμώντας τον εθνικό ποιητή της Κούβας Νικολάς Γκιγιέν. Ταυτόχρονα, χαιρετίζεται με αυτό τον τρόπο η διαφαινόμενη συντριπτική νίκη του Έβο Μοράλες στις σημερινές εκλογές στη Βολιβία, αλλά και η πρώτη επέτειος των νεότερων Δεκεμβριανών της Αθήνας.
Ο Nicolás Cristóbal Guillén Batista (1902 – 1989) είναι ο Εθνικός Ποιητής της Κούβας – μαζί με το Χοσέ Μαρτί, που αναφέρεται περισσότερο ως Εθνικός Ήρωας. Γεννήθηκε στο Καμαγκουέι και σπούδασε νομικά στην Αβάνα. Εγκατέλειψε τις σπουδές του για να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία και την ποίηση. Μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας από το 1937 με έντονη πολιτική και αγωνιστική δράση. Ταξίδεψε στην Ισπανία, όπου κάλυψε τον Εμφύλιο Πόλεμο ως ρεπόρτερ, και σε πολλές άλλες χώρες. Το 1953 του απαγορεύτηκε η είσοδος στη Κούβα από το δικτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα. Θα ξαναγίνει δεκτός πανηγυρικά το 1959, μετά το θρίαμβο της Επανάστασης των γενειοφόρων ανταρτών του Φιντέλ και του Τσε.
Συγκαταλέγεται στους “στρατευμένους” ποιητές, από τους πιο θερμούς υμνητές της Κουβανικής Επανάστασης και τιμημένος το 1954 με το βραβείο Λένιν. Επιπλέον, ως αφροκουβανός, θεωρείται από τους κύριους εκπροσώπους της “νέγρικης ποίησης” και το έργο του διαπνέεται έντονα από τη μίξη της λευκής και της μαύρης κουλτούρας της Καραϊβικής.
Παρακάτω παρατίθεται ένα από τα ποιήματά του, το Tengo (Έχω). Ως μη προνομιούχος και επιπλέον μαύρος, ο Γκιγιέν περιγράφει τους κοινωνικούς αποκλεισμούς και τις ταπεινώσεις που υφίστατο η φυλή του τα χρόνια της ισπανικής και βορειοαμερικής ηγεμονίας στο νησί, που καταργήθηκαν εμφατικά με το θρίαμβο της Επανάστασης. Δεν είναι υπερβολή τίποτα από αυτά που περιγράφει. Στους μαύρους Κουβανούς δεν απαγόρευαν την είσοδο μόνο στα νυχτερινά κέντρα και τις ιδιωτικές λέσχες της “υψηλής κοινωνίας”, αλλά ακόμα και το μπάνιο σε κάποιες πλαζ, με το αιτιολογικό ότι θα μπορούσαν να τις… μολύνουν λόγω του χρώματός τους!
Όταν κοιτάζομαι στον καθρέφτη κι αγγίζω τον εαυτό μου Εγώ ο Χουάν με Τίποτα μόλις χθες Εγώ ο Χουάν με τα Πάντα σήμερα, Σήμερα με τα πάντα, Γυρίζω τα μάτια μου και κοιτάζω Κοιτάζομαι στον καθρέφτη κι αγγίζω τον εαυτό μου Κι αναρωτιέμαι πως είναι δυνατόν κάτι τέτοιο να συμβεί. Έχω, ας δούμε, Έχω τη χαρά να γυρίσω τη χώρα μου Και να είναι δικά μου όλα όσα έχει, Κοιτάζοντας από κοντά ό,τι Δεν είχα ούτε μπορούσα να έχω πιο πριν. Μπορώ να πω ζαχαροκάλαμο, Να πω βουνό, Να πω πόλη, Να πω στρατός, Τώρα και για πάντα δικά μου και δικά σου, δικά μας, Κι η απέραντη λάμψη Της ηλιαχτίδας, του αστεριού, του λουλουδιού. Έχω, ας δούμε, Έχω τη χαρά να τριγυρίζω, Εγώ, ένας χωρικός, ένας εργάτης, ένας απλός άνθρωπος, Έχω τη χαρά να πηγαίνω (για παράδειγμα) Σε μια τράπεζα και να μιλάω στον διευθυντή, Όχι στα αγγλικά, χωρίς να λέω “señor”, αλλά compañero, όπως λέμε στα ισπανικά. Ας δούμε τι έχω, Επειδή είμαι Μαύρος Κανείς δεν θα με σταματήσει στην πόρτα μιας αίθουσας χορού ή σ’ ένα μπαρ. Ούτε πάλι στην πόρτα ενός ξενοδοχείου, Δεν θα μου φωνάξουν ότι δεν έχουν δωμάτια, Έστω ένα μικρό δωμάτιο, όχι κάτι κολοσσιαίο, Ένα μικροσκοπικό δωμάτιο που θα μπορούσα να το νοικιάσω.Ας δούμε τι έχω, Δεν υπάρχει πια χωροφυλακή Να με συλλάβει και να με κλειδώσει σε μακρινή φυλακή Ή να με διώξει από τη γη μου και να με πετάξει Στη μέση του δρόμου. Τώρα έχοντας τη γη έχω τη θάλασσα, Όχι λέσχες στην εξοχή, όχι ζωή του σαλονιού, Ούτε τέννις κι ούτε γιώτ, Αλλά από ακτή σε ακτή και από κύμα σε κύμα Γιγάντια γαλάζια ανοιχτή δημοκρατική: Με μια κουβέντα έχω τη θάλασσα.
Τι άλλο έχω, ας δούμε, Έχω μάθει να διαβάζω, Να μετρώ, Έχω μάθει να γράφω, Και να σκέφτομαι. Και να γελώ. Έχω… έχω τώρα Κάπου να δουλεύω Και να κερδίζω Ό,τι έχω να φάω. Έχω, ας δούμε, Έχω ό,τι έπρεπε να έχω.
Νικολάς Γκιγιέν, Έχω (1964)
Το ποίημα το βρήκα στο νεοεκδοθέν βιβλίο του Τάρικ Άλι, Πειρατές της Καραϊβικής. Έκανα ελάχιστες παρεμβάσεις στη μετάφραση.
Το ποίημα στα ισπανικά και τα αγγλικά:
Επίσης εδώ μπορείτε να βρείτε ένα άλλο πασίγνωστο ποίημα του Γκιγιέν, αφιερωμένο στον θρυλικό κομαντάντε Τσε Γκεβάρα.
Αβάνα 1966. Ο Νικολάς Γκιγιέν στο σπίτι του με τον Γιάννη Ρίτσο (από το Ριζοσπάστη)
ΥΓ: Remember, remember, the 6th of December!
Ευχαριστούμε.
Να λίγο ακόμα από Νικόλα Γκιγέν:
Tiraron.
(¿Cómo fue que pudieron tirar?)
Mataron.
(¿Cómo fue que pudieron matar?)
Μτφ: Πυροβόλησαν
(πώς έγινε και μπόρεσαν να πυροβολήσουν;)
Σκότωσαν.
(πώς έγινε και μπόρεσαν να σκοτώσουν;)
Είναι και επίκαιροι οι στίχοι…
Περισσότερα εδώ:
http://www.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/01365177653414940065679/p0000001.htm
………….η ποίηση……έχει όρια;;…όχι.!
………..η ποήση……..είναι ομορφιά;..;…….ναι.!
………..η ομορφιά ..άρα η ποίηση……….έχει τον τρόπο….να δίνει…….να ομορφαίνει………κατα ..κάποια άποψη….να σώζει……………
………κάπως έτσι ένας Ρίτσος………κάπου κάποτε……..συναντήθηκε…με έναν……Γκιγιέν……….
……..μας μένει ό,τι καλό ήταν και καθάριο, πως διάφανη ήταν πάντα η ψυχή σου,κι έβλεπε..μέσα σου κανείς, αγάπη μίσος , μα ποτέ φόβο, κομαντάντε Τσε Γκεβάρα…..
@Θεία Θ
Χαιρόμαστε πολύ για τη νέα επίσκεψη και την επιλογή των επίκαιρων, πράγματι, στίχων του μεγάλου ποιητή. Παραθέτω μερικούς ακόμα επίκαιρους από τη συλλογή «Ζωολογικός Κήπος» (από παλιότερο αφιέρωμα του Ριζοσπάστη)
Αστυνομία
Αυτό το ζώο αποκαλείται αστυνομία.
Ταρσοβάμων κατάσκοπος.
Ποικιλίες: η αγγλική, Σέρλοκ. (Πίπα).
Κάρτερ, η αμερικάνικη. (Πίπα).
Τροφή συνήθης:
βοσκή εμπιστευτική,
ηλεκτροανακριτικοκαταγραφή,
κομμουνισμός (διεθνής),
νύχτες εξαντλητικές,
τεχνητό φως.
Οι άλλοι της ράτσας πόλισμαν είναι πολύ μικρότεροι.
Μετάλλινα κουμπιά, πλακέ. Κεφάλι
σε σχήμα κασκέτου. Τρίχωμα γενικώς γαλάζιο.
Τροφή συνήθης: αεροτηκτικότης βρεφική,
ταραχές, απεργίες, μικροκλοπές.
Κομμουνισμός (ντόπιος).
@Σίρο Ρεδόνδο
Πράγματι ο Ρίτσος – τιμηθείς και αυτός με το βραβείο Λένιν – συναντήθηκε με τον Γκιγιέν στην Κούβα το 1966 και μάλιστα ο καθένας μετέφρασε και έκδοσε στη χώρα του από μια ποιητική συλλογή του άλλου. Πρόσθεσα στην ανάρτηση και τη φωτογραφία που τους δείχνει μαζί (από το ίδιο αφιέρωμα του Ριζοσπάστη). Η ποίηση ομορφαίνει, ναι, και ενώνει.
«Έχω ό,τι έπρεπε να έχω.»
Μέχρι κι εγώ, να φανταστείς, έτσι νομίζω.
;))
@Riski
Πάμε λοιπόν για αυξημένη πλειοψηφία… μπορούμε να κάνουμε και συνταγματική αναθεώρηση!
Από του Αγίου Νικολάου, έρχομαι και ξανάρχομαι στέκομαι πάντα στο «Tengo… en fin, el mar.» κι έφτασε της Αγίας Άννας για να μπορέσω κι εγώ όπως η Riski να καταλήξω στο «tengo lo que tenía que tener» κοιτάζοντας με ανεξήγητη νοσταλγία τους δυο ποιητές στη αχνή φωτογραφία του 66.
@Αδερφέ,
Ο ποιητής τελικά είχε αυτό που έπρεπε να έχει, σε αντίθεση με μας, που ασφυκτιούμε κάτω από τα δεσμά του καζινοκαπιταλισμού, που είχε το θράσσος να μας υποβαθμίσει και την πιστοληπτική μας ικανότητα έναντι των… θεσμικών τοκογλύφων! Η Βολιβία και η Ουρουγουάη όμως δείχνουν το δρόμο, γιατί να μη γίνουμε κι εμείς… ευρωμπολιβαριστές (κατά το ευρωκομμουνιστές);
Δεκτές και οι παρατηρήσεις σου για τις αδυναμίες της μετάφρασης, αλλά δυστυχώς οι δυνατότητές δεν είναι επαρκείς για να επιχειρήσω δική μου εκδοχή, και δε βρήκα και κάποια πιο αξιόπιστη, του Ρίτσου πχ – παρόλο που και ο τελευταίος πρέπει να έκανε απόδοση από τις γαλλικές μεταφράσεις σε όσα ποιήματα του Γκιγιέν εκδόθηκαν στα ελληνικά.
Με τη Σάντα Άνα τι μου θύμησες να δεις… αυτό τον ολέθριο στρατηγό…
Ανάμεσα στα 1833 και 1855, ο Αντόνιο Λόπεθν ντε Σάντα Άνα έγινε έντεκα φορές πρόεδρος του Μεξικού.
Εκείνη την περίοδο το Μεξικό έχασε το Τέξας, την Καλιφόρνια, το Νέο Μεξικό, την Αριζόνα, τη Νεβάδα και μεγάλο μέρος του Κολοράντο και του Γουαϊόμινγκ.
Το Μεξικό, αφού πουλήθηκε στη συμφέρουσα τιμή των δεκαπέντε εκατομμυρίων δολλαρίων, έμεινε μισό, και είχε αρκετούς νεκρούς Ινδιάνους και μιγάδες στρατιώτες, οι οποίοι δεν καταμετρήθηκαν ποτέ.
Από νέο πολυαναμενόμενο βιβλίο του δον Γκαλεάνο, Καθρέφτες
Περιττό να πω, σηκωθείτε όλοι από καρέκλες, κρεβάτια, καναπέδες, ανάκλιντρα, πουφ κλπ και σπεύστε να το πάρετε! Από χθες κοσμεί από περίοπτη θέση τη βιβλιοθήκη μου, και μπορώ να υπερηφανεύομαι πως είμαι από τους πρώτους εν Ελλάδι που το απέκτησα, αφού βλέπω ημερομηνία έκδοσης 1η Δεκέμβρη!
Τσαλ
Ερχομαι καθυστερημένα να σου πω πόσο χαίρομαι την διασυνεδεση των αναρτησεων σου με την ποίηση, σκληρέ κομ[μ]αντάντε Τσαλ!. Η πολλή δουλειά με κράτησε μακριά απο το ιστολογιο μας [τυχερούλη!!] και δεν ημουν εγκαιρα ετοιμος να πω το ευγε!. Και για εναν επιπρόσθετο λόγο: δεν
γνώριζα τον Γκιγέν.
Αφορμη το κείμενο και τροχιοδεικτικά τα λόγια, μου ηλθε στο νου το κοινής [κι όχι μονο λόγω λατινινοαμερικανικής] ρίζας, το LA VIDA ES UN CARNAVAL . Φυσικά δεν ειναι εποχικο τραγουδι, παρα μονο για όσους δεν αντιλαμβανονται της καθημερινότητας τη μασκαράτα.
Κοινης ρίζας στιχοι που χαιρονται τη ζωή. Μια ζωή με συγκεκριμένες ορίζουσες…
.
.
Para que ellos que se quejan tanto!
Para que ellos que sólo critican!
Para que ellos que usan las armas!
Para que ellos que nos contaminan!
Para que ellos que hacen la guerra!
Para que ellos que viven pecando!
Para que ellos que nos maltratan!
Para que ellos que nos contagian!
Καλησπέρα !
Τι βλέπω ! βεγγέρες ποίησης και εγώ δεν πήρα χαμπάρι …(δουλειές με φούντες …….ο λόγος )
Ο ποιητής του αφιερώματος Κουβανός ….α εδώ μυρίζει Τσαλ …ωραία ! δεν μπερδευόμεθα ….
Γιγάντια γαλάζια ανοιχτή δημοκρατική:
Με μια κουβέντα έχω τη θάλασσα
Ποιητής είναι …ότι θέλει λέει …. (δεν σχολιάζω τη θάλασσα αλά την ανοιχτή δημοκρατία) ….
Όπως και να έχει όμως καλύτερα από εδώ .
Να μην έρχομαι με άδεια χέρια μετά από μια βδομάδα …. Καταθέτω ποίημα που αγαπώ .
ΤΑ ΑΝΤΙΚΛΕΙΔΙΑ
Η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή.
Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς να βλέπουν
τίποτα και προσπερνούνε .Όμως μερικοί
κάτι βλέπουν, το μάτι τους αρπάζει κάτι
και μαγεμένοι πηγαίνουνε να μπουν.
Η πόρτα τότε κλείνει. Χτυπάνε μα κανείς
δεν τους ανοίγει. Ψάχνουνε για το κλειδί .
Κανείς δεν ξέρει ποιος το έχει. Ακόμη
και τη ζωή τους κάποτε χαλάνε μάταια
γυρεύοντας το μυστικό να την ανοίξουν.
Φτιάχνουν αντικλείδια . Προσπαθούν .
Η πόρτα δεν ανοίγει πια . Δεν άνοιξε ποτέ
για όσους μπόρεσαν να ιδούν στο βάθος.
Ίσως τα ποιήματα που γράφτηκαν
από τότε που υπάρχει ο κόσμος
είναι μια ατέλειωτη αρμαθιά αντικλείδια
για ν ανοίξουμε την πόρτα της Ποίησης.
Μα η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή.
Του Γ. Παυλόπουλου
………………Τ’όνειρο με τον καπνό…στον ουρανό έσμιξε.με το καράβι του σύννεφου…….φως γεννιέται.από παντού…..μα είναι αχαμνό……….και το σκοτάδι…το ξεγνέφουν.και σου….γνέφουν.[Καββαδίας]………….
……………………..Γλυφίδα …ο λόγος…..συνταίριασμα λέξεων…η .ποίηση………….»κοινώς»…….φαλάγγιον…η ψυχή ενός Ρίτσου……….και ενός Γκιγιέν….που τυχαίως τα βλέμματά των συναντήθηκαν…..όπως …λεει και ένας καβάφης…που σπαρτινά….λάθρα……υπαγόρευσε…….
…………………………..εκ’ βαθέων……….
….»δε θα ΄θελα να χτίσω…δικό μου σπίτι….αν ήθελα όμως…να αποκτήσω σπίτι…….θα το χτιζα..όπως έχτιζαν τα δικά τους κάποιοι Ρωμαίοι.σχεδόν.μέσα στη θάλασσα…θα μ’άρεσε..να μοιραζόμουν κάποια μυστικά…με αυτό το ωραίο..»τέρας»…..
……………….hasta siempre…..
να και κατι απο μενα αγαπημενε ντραγκι κολλεγκα Τσαλ!
με την ελπιδα να συγχωρεσετε τη μικρη απουσια μου
για να είπω την αληθεια χωρις διολου να θελω να δικαιολογηθω:)
εχω εξαπολυσει τους Ρωσους κατασκοπους δια να μαθω τα παντα για τη Μαριγια (ξευρετε σεις)
ΑΛΛΑ ακομα ενα βαθυ πεπλο μυστηριου με αρωμα «τριανταφυλλο μπολσεβικας» καλυπτει τα παντα!
Παντως το βιντεακι εχει υπεροχες εικονες δειτε το:)
@συκοφάγο
Δεχτές οι εξηγήσεις, άλλωστε κι εγώ τελευταία υποχρεώθηκα σε μερική αποχή ή περιορισμένη συμμετοχή, τόσο λόγω παρ-εργατικών υποχρεώσεων όσο και λόγω μιας υποσκάπτουσας γρίπης, που ευτυχώς δεν ήταν των χοίρων, αν και δεν αποκλείω το γεγονός να σχετίζεται με αντιδραστικές αντεπαναστατικές ενέργειες που δρομολογούνται από την επέμβαση στον… Κόλπο των Χοίρων, όπως ψεκασμοί ιών με βιολογικά όπλα κλπ. Ευτυχώς έχουμε στη διάθεσή μας ένα κορυφαίο Ε.Σ.Υ. (Επαναστατικό Σύστημα Υγείας), καρπός και κεκτημένο μισού αιώνα διαρκούς επανάστασης.
Μπορεί να μην έχω τις δικές σου ποιητικές και καλλιτεχνικές γνώσεις, αλλά οπωσδήποτε είμαι μυημένος στη λεγόμενη «στρατευμένη» λογοτεχνία και τέχνη, από τα πιο εκλεκτά δείγματα της πρώτης είναι τόσο ο Γκιγιέν όσο και ο Ρίτσος.
Μεγάλη φωνή η Σέλια Κρους, αλλά μου φαίνεται πως έχεις αδυναμία στην κοινότητα των αποστατών του Μιάμι και της Νουέβα Γιόρκ! Μάλλον είναι στο πέλαο ο κάπταιν Μπαρμπαρόχα και δεν έχει επέμβει ακόμα…
@ Ελένη Μ.
Καλώς μας ξανάρθες, και μάλιστα με αξιολογότατη «κατάθεση».
Δεν ξέρω αν πρόσεξες ότι το ποίημα εκδόθηκε το 1964, μόλις 5 χρόνια μετά το θρίαμβο της Επανάστασης και δικαιολογημένα μέσα σε κλίμα μεγάλης αισιοδοξίας και θετικής προσδοκίας, όχι μόνο εντός αλλά και εκτός Κούβας. Υποθέτω δε διαφωνείς πως το καθεστώς που θεμελιώθηκε μετά την ανατροπή του Μπατίστα ήταν πολύ περισσότερο λαϊκό και δημοκρατικό από το προηγούμενο – και δεν εννοώ μόνο τις στρατιωτικές δικτατορίες αλλά και τις αργυρώνητες διεφθαρμένες εκλεγμένες κυβερνήσεις. Κριτική ασφαλώς μπορεί και χρειάζεται να γίνει σχετικά με κατά πόσο η Επανάσταση στάθηκε στο ύψος των προδοκιών. Απολογιστικά σίγουρα όχι πλήρως. Υπάρχει όμως και κριτική στην κριτική, που επικαλείται τις αντικειμενικές και υποκειμενικές δυσκολίες αυτής της προσπάθειας, τα βρώμικα μέσα τις αντίδρασης (από στρατολόγηση τρομοκρατών μέχρι χρυσοπληρωμένα προπαγανδιστικά άρθρα και εκομπές στα παγκόσμιας εμβέλειας ΜΜΕ), ακόμα και την εντιμότητα μερίδας των «διαφωνούντων», ιδιαίτερα του νεόκοπου είδους των «μετανοημένων αριστερών» που μεταβάλλονται στους χειρότερους γενίτσαρους, με αντάλλαγματα είτε υλικά είτε μια όψιμη ματαιόδοξη αυτοεπιβεβαίωση που τους προσδίδει η ένταξη στο στρατόπεδο των «νικητών».
Εξαιρετικό και διεισδυτικό το ποίημα του Παυλόπουλου, τον οποίο δεν γνώριζα – υποθέτω δεν έχει σχέση με τον «Πάκη».
@Σύντροφε Σίρο από τον καιρό της Σιέρρα,
Πάντα καρταφέρνεις να συνδυάζεις πετυχημένα πρόσωπα και καταστάσεις – εδώ 4 κορυφαίους ποιητές. Όσο για το σπιτάκι σου στη θάλασσα, θα μεριμνήσει το στεγαστικό πρόγραμμα της Επανάστασης, παραχωρόντας έκταση, αφού γίνουν οι απαραίτητες τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες βέβαια.
@Δόνια Τάλισκερ
Ομορφο το μελλοποιημένο ποίημα και οι εικόνες… Εσείς ειδικά είστε απόλυτα δικαιολογημένη για την απουσία σας, δεδομένων των πρόσφατων διεργασιών και αρχαιρεσιών στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στις οποίες είμαι σίγουρος πως είχατε καίριο παρασκηνιακό ρόλο.
Η συντρόφισσα Μαρίγια είναι άριστα ιδεολογικά προετοιμασμένη και επιχειρησιακά εκπαιδευμένη, αριστούχος απόφοιτος της μεγάλης της FSB (πρώην KGB) σχολής και δε θα καταφέρετε να την παγιδεύσετε εύκολα. Σας προκαλώ όμως να δοκιμάσετε, αν μη τι άλλο θα περάσετε ευχάριστα 🙂
Δεν διαφωνούμε Τσαλ ….και χαίρομαι τα επιχειρήματα σου …..όμως στη γλώσσα μου πλέει πλούσιο και στενάχωρο το ερώτημα : Η ζωντανή δημοκρατία προϋποθέτει τους δημοκρατικούς νόμους ή του λαού την ώριμη ικανότητα ;
Υ.Γ περαστικά σου από την όποια γρίπη ……
μην το βάζεις κάτω !
@Ελένη Μ.
Υποθέτω και τα δύο… Αυτό τουλάχιστο αντιλαμβάνομαι και από το απόσπασμα του Πουλαντζά (στις επιλογές εκ της σύνταξης).
Ευχαριστώ για τις ευχές και τις προωθώ και προς τους απανταχού γριπωμένους!