Εκείνο τον καιρό… (ο Μπολίβαρ) είχε την εξωπραγματική όψη ενός εξωτικού περιπλανόμενου αντάρτη. Φορούσε το κράνος ενός Ρώσου δραγόνου, το πάνινα παπούτσια ενός μουλαρά, ένα γαλάζιο πουκάμισο με κόκκινα πλουμίδια και χρυσά κουμπιά και βαστούσε τη μαύρη σημαία ενός πειρατικού καταδρομικού, υψωμένη πάνω στην τσουγκράνα ενός χωρικού, με μια νεκροκεφαλή και κόκκαλα και από κάτω την επιγραφή: «Ελευθερία ή θάνατος».
Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Ο στρατηγός στο λαβύρινθό του
Στις 17 Δεκέμβρη συμπληρώθηκαν 179 χρόνια από το θάνατο του μέγα επαναστάτη και Απελευθερωτή της Λατινικής Αμερικής, Σιμόν Μπολίβαρ. Εξασθενημένος από τη φυματίωση και προδομένος από τους συντρόφους του, ο Libertador άφησε την τελευταία του πνοή σε ένα αγροτόσπιτο στην Σάντα Μάρτα της Κολομβίας, πολύ μακριά από τις πόλεις που απελευθέρωσε. Δεν κατάφερε να ενώσει τη Λατινική Αμερική όπως οραματιζόταν, αλλά κατόρθωσε μαζί με το Σούκρε, το Σαν Μαρτίν και άλλους να απελευθερώσει το μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου μετά από τρεις αιώνες ισπανικής αποικιοκρατίας και να αφήσει τεράστια επαναστατική κληρονομιά στις επόμενες γενιές αγωνιστών.
Για μας πατρίδα μας είναι η Αμερική, είχε διακηρύξει ο Μπολίβαρ. Η Μεγάλη Κολομβία κατακερματίστηκε σε πέντε χώρες και ο λιμπερταδόρ πέθανε ηττημένος: «Ποτέ δε θα είμαστε ευτυχισμένοι, ποτέ!», εμπιστεύτηκε στο στρατηγό Ουνταρντέτα. […]
Ο Μπολίβαρ είχε βεβαιώσει σε μια προφητεία που αποκαλύφθηκε αλάνθαστη, ότι οι ΗΠΑ φαίνονταν προορισμένες απ’ την Πρόνοια να καλύψουν την Αμερική με δυστυχία, στ’ όνομα της ελευθερίας.
Εντουάρντο Γκαλεάνο, Ανοιχτές Φλέβες της Λατινικής Αμερικής
Η προφητεία του Μπολίβαρ
Παρ’ όλο το μοναδικό επίτευγμα του Μπολίβαρ,η ορθόδοξη Αριστερά στη Λατινική Αμερική κι αλλού είχε την τάση να αποφεύγει το θέμα Μπολίβαρ και μεταχειριζόταν σαν ευαγγέλιο τις χωρίς γνώση του αντικειμένου του παρατηρήσεις του Μαρξ αφήνοντας – μέχρι πρόσφατα – το πεδίο ανοιχτό.
Τάρικ Άλι, Πειρατές της Καραϊβικής
Η (πρώτη) πατρίδα του Μπολίβαρ, η Βενεζουέλα, είχε την τύχη και συνάμα την ατυχία στις αρχές του 20ου αιώνα να ανακαλυφθούν πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου στις ακτές της. Αμέσως έσπευσαν ευρωπαϊκές και βορειοαμερικανικές εταιρίες να «βοηθήσουν» στην εκμετάλλευση του μαύρου χρυσού, με άλλα λόγια για να εκμεταλλευτούν τον ενεργειακό πλούτο της χώρας. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του αιώνα εναλλάσσονταν στη διακυβέρνηση στρατιωτικές δικτατορίες και διεφθαρμένες κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις, που φρόντιζαν και οι μεν και οι δε να υπηρετούν πιστά τα συμφέροντα των ξένων πολυεθνικών εταιριών και της ντόπιας ολιγαρχίας. Το αντάρτικο που ξέσπασε κατά τη δεκαετία του ’60, εκμεταλλευόμενο τη δυναμική της Κουβανικής Επανάστασης και του αποικιακού αγώνα σε Ασία και Αφρική δε στέφθηκε με επιτυχία.
Χρειάστηκε να φτάσουμε στα τέλη της δεκαετίας του ’70, όταν μέσα στις τάξεις του στρατεύματος δημιουργήθηκε πυρήνας νέων αξιωματικών με ριζοσπαστικές ιδέες, οποίος αργότερα ενισχύθηκε με βετεράνους του παλιού αντάρτικου και ερείσματα στον φοιτητικό και συνδικαλιστικό χώρο. Ανάμεσα στους νέους προοδευτικούς αξιωματικούς ήταν και ο Ούγκο Τσάβες Φρίας, μεγάλος θαυμαστής του Σιμόν Μπολίβαρ και μυημένος στις ιδέες του δασκάλου του Απελευθερωτή, Σιμόν Ροδρίγκες. Αυτός θα καλύψει το ιδεολογικό κενό σχετικά με την περίπτωση του Μπολίβαρ που είχε αφήσει η «ορθόδοξη» Αριστερά.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η Βενεζουέλα ήταν ένα μεγάλο καζάνι που έβραζε, μαστιζόμενη από διαφθορά, φτώχεια και καταπίεση, σαν αποτέλεσμα των ξενόδουλων πολιτικών των κυβερνήσεων της ολιγαρχίας και των παρεμβάσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η σφαγή του Καρακάσο το Φεβρουάριο του 1989 ήταν η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει. Χιλιάδες κόσμου βγήκαν στο δρόμο να διαδηλώσουν ειρηνικά στο Καράκας και άλλες πόλεις και συνάντησαν τη βάρβαρη καταστολή του καθεστώτος. Η κυβέρνηση του Κάρλος Άντρες Πέρες παραδέχτηκε 276 νεκρούς. Η αντιπολίτευση μιλούσε για μέχρι και 3.000. Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, κατά την προσφιλή τους τακτική υποβάθμισαν το θέμα.
Η ομάδα του Τσάβες αποφάσισε να επέμβει δυναμικά. Το Φεβρουάριο του 1992 εκδηλώθηκε κίνημα στους κόλπους του στρατεύματος για να ανατρέψει την αντιλαϊκή και καταπιεστική κυβέρνηση. Πολλοί μελετητές βρίσκουν ομοιότητες ανάμεσα στο κίνημα αυτό και την εξέγερση του Φιντέλ Κάστρο στο στρατόπεδο Μονκάδα, τον Ιούλη του 1953. Η διαφορά είναι ότι το κίνημα του Τσάβες ήταν καλύτερα οργανωμένο και πέτυχε τους στρατιωτικούς στόχους του, αλλά απέτυχε να πάρει με το μέρος του ευρύτερες λαϊκές μάζες ώστε να επικρατήσει. Ο Τσάβες σε συνέντευξη τύπου αναλαμβάνει την ευθύνη, με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να φυλακιστεί. Ο λαός δείχνει τη συμπάθειά του στον τολμηρό μιγά αξιωματικό, με ποσοστά δημοφιλίας που φτάνουν το 60%, και δεν θα τον ξεχάσει μερικά χρόνια αργότερα όταν θα είναι υποψήφιος για την προεδρία.
Από την απέναντι ακτή της Καραϊβικής, ένας γενειοφόρος βετεράνος αντάρτης παρακολουθεί διακριτικά αλλά προσεκτικά. Καλεί τον Τσάβες σε μια εκδήλωση του πανεπιστημίου της Αβάνας, το Δεκέμβρη του 1994, για να τον γνωρίσει. Εκεί ο Τσάβες εξηγεί τι του έμαθαν ο Μπολίβαρ και ο Ροδρίγκες: να μην υπηρετείς ξένα συμφέροντα, να κάνεις τη δική σου πολιτική και οικονομική επανάσταση και να ενώσεις ολόκληρη την ήπειρο ενάντια σε όλες τις αυτοκρατορίες. Αν και δεν το εκδηλώνει δημόσια, ο Φιντέλ Κάστρο έχει εντυπωσιαστεί. Διαβλέπει ότι έχει κερδίσει έναν πολύτιμο σύμμαχο. Για την Κούβα και για όλη τη Λατινική Αμερική.
O Ούγκο Τσάβες στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας (1994)
Το άστρο του Τσάβες θα λάμψει τα επόμενα χρόνια, με διαδοχικές νίκες σε εκλογικές αναμετρήσεις και δημοψηφίσματα, καταφέροντας να μείνει αλώβητος από το «τηλεοπτικό» πραξικόπημα του 2002 και να αυξήσει το κύρος του στη διεθνή πολιτική κονίστρα. Στην πρόσφατη Συνδιάσκεψη για το κλίμα στην Κοπεγχάγη, ήταν από τις λίγες τολμηρές καταγγελτικές φωνές, μαζί με τον πρόεδρο της Βολιβίας Έβο Μοράλες.
Το τελευταίο μέρος της ομιλίας του προέδρου Τσάβες στην Κοπεγχάγη. Ολόκληρη η ομιλία εδώ. Δείτε ακόμα και τη σχετική ανάρτηση του Γκράνμα.
Αυτός είναι ο «πλανητάρχης» στη συνείδηση των φτωχών, των αδύνατων και των καταπιεσμένων του πλανήτη!
Ήμουν κι εγώ παρών στην περίφημη εκδήλωση του 1994 στο πανεπιστήμιο. Έκανε σε όλους πολύ καλή εντύπωση ο νέος σύντροφος Ούγκο. Πολύπειρος και διορατικός ο κομαντάντε μας διέκρινε τις δυνατότητές του και τον στήριξε αποφασιστικά στα πρώτα βήματα της πολιτικής του σταδιοδρομίας. Συνεχίζουμε να τον στηρίζουμε όλοι. Τιμά τη μνήμη του Λιβερταδόρ και ίσως καταφέρει να ολοκληρώσει το όραμά του.
Μανουέλ Πινιέιρα Λοσάδα
Στην Κοπεγχάγη είπε όλα όσα σκέφτονταν όλοι (όχι μόνο αυτά στο βίντεο αλλά και άλλα που είπε) αλλά δε τολμούσαν αν πουνε για χίλιους δυο λόγους. Έκανε διάφορους αστούς, μικροαστούς κατά τα άλλα εχθρικούς απέναντι του να αναγνωρίσουν ‘ότι έχει δίκιο’. Έτσι πρέπει να είναι οι ηγέτες.
Ευχαριστούμε Τσαλαπετεινέ για το λινκ.
Έλα και τα μυαλά στα μπλέντερ!
Αν υπάρχει σήμερα κάτι, να μας διαβεβαιώνει ότι το διαφορετικό έχει ελπίδα, αυτό είναι η Ν. Αμερική κι ευτυχώς, γιατί αλλιώς πολλοί από εμάς θα φαίνονταν στους υπόλοιπους αλαφροϊσκιωτοι.
Κοιτάζω τον Τσάβες και τον Κάστρο και αναρωτιέμαι αν, ακόμα και οι ίδιοι, καταλαβαίνουν τη σημασία αυτού που τόλμησαν κόντρα σε κάθε συμβατική λογική και συνεχίζουν να τολμούν, αντιμετωπίζοντας την εχθρότητα των ισχυρών, με μόνο σύμμαχο το λαό τους και την πίστη τους (στα εσωτερικά) και το θαυμασμό κάποιων ανθρώπων για το σθένος τους (στις διεθνείς σχέσεις).
Viva la Revolución!!!
!!!!
Εύγε, σ. Τσαλ!!
Πολύ καλό ποστ.
Αυτό το «Ποτέ δεν θα είμαστε ευχαριστημένοι. Ποτέ!» έμεινε δυστυχώς κατάρα
@Υ
Καλώς ήρθες κι από δω.
Το σίγουρο είναι πως ο Τσάβες κέρδισε πολλούς φίλους στην Κοπεγχάγη, όπως και ο Μοράλες. Βέβαια για να λύνονται προβλήματα δεν αρκεί η απλή συμπάθεια, αλλά η διάθεση για αντίσταση στις δυνάμεις του συστήματος. Εκεί είμαι λιγότερο αισιόδοξος, για τις δυτικές κοινωνίες τουλάχιστο.
Το φιάσκο της Κοπεγχάγης το περιγράφει και ο κομαντάντε στην τελευταία του Refleccion.
@Riski
Είχα γράψει και αλλού, ότι τα τελευταία 10 χρόνια οι πρώην αποικίες της Λατινικής Αμερικής δίνουν μαθήματα δημοκρατίας και πολιτισμού στις τέως μητροπόλεις (της Ευρώπης). Ο Φιντέλ προφανώς έχει αντιληφθεί το ρόλο που έχει επωμιστεί και το νόημα του αγώνα του λαού του εδώ και πολλά χρόνια. Ο Τσάβες νομίζω πώς εδώ και λίγαα χρόνια αρχίζει να αντιλαμβάνεται την ακτινοβολία και την αυξανόμενη επιρροή που έχει στον κόσμο. Εδώ και χρόνια περίμεναν από το Μαϊάμι και την Ουώσινγκτον να πεθάνει ο Φιντέλ Κάστρο για να σβήσει μαζί του η Επανάσταση, μη βλέποντας κάποιο αξιόλογο διάαδοχο. Τελικά ο διάδοχος εμφανίστηκε από την απέναντι ακτή της Καραϊβικής. Λες και ο Μάρκες και ο Καρπεντιέρ, αλλά και ο Μπολίβαρ και ο Μαρτί ένωσαν τις δυνάμεις τους για ένα γνήσιο «θαύμα» μαγικού ρεαλισμού.
@σ/α Ρενάτα
Γκράσιας, μαέστρα!
@Juan Belmonte
Καλώς ήρθες κι εσύ από δω. Κατάρα ναι, αλλά και για τους εχθρούς του. Το έφιππο φάντασμά του με υψωμένο το σπαθί διατρέχει όλη την ήπειρο και τρομοκρατεί τους απανταχού δυνάστες και εκμεταλλευτές!
γεια σου Τσαλ! μια κι είμαι ακόμα δω είπα να σού στείλω κάτι για τον Μπολιβάρ του Εγγονόπουλου («είσαι τού ρήγα φεραίου παιδί») στην (έξοχη, νομίζω) μελοποίηση τού Μαμαγκάκη που τραγουδούσε ο Γιώργος Ζωγράφος, αλλά δυστυχώς δεν βρήκα να υπάρχει πουθενά στο γιουτούμπ…
(βρήκα μόνο το εξώφυλλο τού δίσκου στο γουγλ αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να σού στείλω εικόνα (δεν ξέρω δλδ!) 😳 (οι τεχνικες μας ανεπάρκειες συνεχίζονται ( 😳 😳 )
συνεπώς να πω ότι μού άρεσε το αφιέρωμα (ως συνήθως 🙂 ) και βρίσκω σωστή την άποψή σου ότι μπορεί να συνεχίζεται κάτι τώρα, στη λατινική αμερική, από κείνες τις ιδέες…
και, με την ευκαιρία, σού στέλνω κι από δω τις ευχές μου
για Καλή Χρονιά, Κόκκινε Τσαλ
χχχ
Γειά σου και… χαρά σου και σένα Χάρη
Προφανώς αναφέρεσαι σε αυτό το δίσκο, που όπως λέει είναι εξαντλημένος.
ΝΙΚΟΣ ΜΑΜΑΓΚΑΚΗΣ / ΜΠΟΛΙΒΑΡ – (ΖΩΓΡΑΦΟ Ν. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ – ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΙΗΜΑ ΣΕ ΦΟΡΜΑ ΛΑΙΚΗΣ ΚΑΝΤΑΤΑΣ)
Βρήκα και αυτόν, που μάλλον είναι νεότερη εκτέλεση.
BOLIVAR – ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΙΗΜΑ
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ
Το ποίημα πρέπει να είναι αυτό
Ν. Εγγονόπουλος – Μπολιβάρ
Δε βρήκα ούτε εγώ στο Youtube κάποια εκτέλεση μελλοποιημένη από το Μαμαγκάκη, βρήκα όμως μια άλλη από το Μάνο Χατζιδάκι.
Ανταποδίδω αγωνιστικές ευχές για νέο σωτήριο και απελευθερωτικό έτος και σε ευχαριστώ που πάντα βρίσκεις τρόπους εμπλουτισμού των αναρτήσεων 🙂
Φίλε μου, αναδημοσιεύω!
http://panayiotakis.blogspot.com/2010/04/el-general-fuera-de-su-laberinto.html
Ευχαριστώ φίλε Παναγιωτάκη για την αναδημοσίευση και καλώς όρισες γενικά!